Crisis, maar nu niet bij de boer

“Wat moeten we tevreden en gelukkig zijn”, zegt Hanna als ze thuiskomt van de excursie van Vrouwen van Nu.

“Ik zat naast een vrouw, wier man was ontslagen. Hij is midden vijftig, dus hij verwacht ook geen werk meer te krijgen. Bovendien hebben ze een zoon, die vast werk zoekt. Hij hopt van contract naar contract. Dat soort mensen voelt de crisis. Wij niet.”

Zo is het. We koersen af op een paar prima jaren. Hoge melkprijzen en de kosten beheersbaar. Volslagen tegengesteld aan het tijdsbeeld, waarin de crisis toch stevig toeslaat. Kijk maar om je heen.

“Werklozen en mensen met een uitkering hebben er echt last van”, meent Hanna.”Ik voelde me een beetje opgelaten naast die vrouw met haar werkloze man en zoon. Ze moet met veel minder rondkomen en het was al geen vetpot. Ik voelde me met onze betrekkelijke weelde daar ongemakkelijk bij. Ik heb het gesprek maar op andere onderwerpen gebracht. Ik merkte toen dat haar maar één ding interesseerde: haar eigen situatie in deze crisisjaren. Begrijpelijk”.

Helemaal mee eens. Onlangs las ik nog een stuk over de crisis van bijna honderd jaar geleden, de dertiger jaren van de vorige eeuw. Dat was een echte boerencrisis. De prijzen van akkerbouwproducten zakten in tien jaar met zo’n 60 à 70 procent. De melkprijzen gingen met meer dan 50 procent omlaag. Vele boeren moesten er mee stoppen. Er was geen vangnet en er dreigde armoede. In het bijzonder de pachtboeren waren de dupe. De grondprijzen en de pacht bleven hoog, vooral ten opzichte van de opbrengstprijzen.

De regering van toen greep in. Er kwam een landbouwcrisiswet in 1933. Door onder meer invoer- en andere heffingen werd een verdere prijsval voorkomen. In 1938 kwam er een eerste pachtwet, met als doel de pachter te beschermen. Het ergste van de wereldwijde crisis was toen echter al achter de rug.

“Zie je wel dat wij poepie-tevreden moeten zijn?”constateert Hanna, die over mijn schouder meeleest: “We verkeren als boeren in deze crisis in een bevoorrechte positie.”

Ik kan niet anders dan het met haar eens zijn.