Schoonmaken

De derogatie heeft opnieuw gevolgen voor de landbouw buiten de probleemgebieden.

Alles wijst er op dat er opnieuw vrijstelling van de strenge Brusselse bemestingsregels komt. Op wat punten en komma’s na is een nieuwe derogatie een feit. Dat moest ook wel, want terug naar 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare zou de hele Nederlandse landbouw op de kop zetten. De 170 kilo en de derogatie zijn afkomstig uit de zogeheten Nitraatrichtlijn van 1991, waarin lidstaten van de Europese Unie zich verplicht hebben de hoeveelheid nitraat in het grondwater beneden de 50 milligram per liter te brengen. In Nederland en in veel ander andere landen is dat inmiddels redelijk gelukt, zij het niet in alle regio’s. De staatssecretaris zag al problemen aankomen, reden voor haar om een paar maand geleden het mestbeleid in het zuidoostelijk zandgebied aan te scherpen. Brussel heeft er nu een schepje bovenop gedaan, ook voor de rest van Nederland zijn de normen verscherpt. De maximale gift in kerngebieden moet terug naar 230 kilo en er moet overal minstens 80 procent gras in het bouwplan zitten, dus minder snijmais. Hoe het met het al geleverde maiszaaid moet, is nog onduidelijk.

Ik heb me er de afgelopen tijd over stil gehouden, je weet immers maar nooit of ze in Brussel ook Boerderij lezen. Maar nu de kogel door de kerk is, toch een paar opmerkingen. Mijn conclusie is dat opnieuw de landbouw in de rest van Nederland last heeft van te langzame aanpassingen in de zuidelijke en oostelijke zandgebieden. Dat begon al in de jaren tachtig, vanaf het begin van het mestbeleid, toen het mestprobleem tot een nationaal probleem werd verklaard. Daarmee werd de regionale druk in de kerngebieden verlicht, maar werd de rest van Nederland mede-eigenaar van regels en bureaucratie. Dat stramien is in de jaren erna blijven bestaan. Op zich was er wat voor te zeggen. De intensieve veehouderij is een belangrijke economische sector, en om die van de ene dag op de andere te laten vallen was niet verstandig. Inmiddels is al meer dan dertig jaar duidelijk dat er een aanzienlijk milieuprobleem aan de sector verbonden is, en dertig jaar doen over het oplossen ervan is wel erg lang. Ik hoop dat het over vier jaar eindelijk klaar is, als er opnieuw derogatie moet worden aangevraagd.

Het huidige derogatieplan bevat ook een paar nieuwigheden. Zo mag door de ‘kringloopboeren’ en in het experimenteergebied Noordelijk Friese Wouden bovengronds worden uitgereden. Maar het allerbelangrijkste voor mij persoonlijk is dat in de Veenkoloniën (en op Texel) rundveedrijfmest weer wordt toegestaan als stuifbestrijder. Eind maart begon het rond mijn huis alweer te stuiven. Vanaf volgend jaar hoeven we dus niet meer vrij te nemen om alle zand uit huis te poetsen. En ik heb me toch een hekel aan poetsen …