Mestexport achilleshiel in mestbeleid

Mestverwerking gaat vast lukken, dankzij slimme contracten, zoals de VVO.

Mestverwerking is met ingang van dit jaar verplicht voor een groot deel van de Nederlandse veehouders. Dat is wennen. Intensieve veehouders zijn al met het idee vertrouwd, melkveehouders in overgrote meerderheid niet. Ze moeten aan de bak.

Nederland zou Nederland niet zijn als er in de praktijk niet mooie constructies mogelijk waren om hier een mouw aan te passen. Gelukkig is er de VVO, de Vervangende Verwerkingsovereenkomst, ofwel het afkopen van de verwerkingsverplichting. Je betaalt een paar euro per kilo fosfaat en bent van het gezeur af. Het lijkt sneu geld en een nieuwe kostenpost, maar die is lang niet zo hoog als bij daadwerkelijke verwerking van de mest. Verwerking kost €18 of meer per kuub. Afzet kost ongeveer €14, bij de huidige prijzen, en die kunnen wel eens gaan dalen als het mestaanbod krapper wordt.

Daar zit dus zeker een paar euro ruimte. Dat geld komt terecht bij die boeren die wél geïnvesteerd hebben in verwerking of in verwerkingscontracten. Win-win heet dat. Organisaties spelen hier al handig op in door mestpools in het leven te roepen. Ze bemiddelen in dit afkoopsysteem en verdienen er zelf ook een paar centen aan.

Dit gaat dus goed komen. Dat is ook nodig, want verder worden de duimschroeven nog steeds steviger aangedraaid op mestgebied. Staatssecretaris Dijksma voert strengere antifraudemaatregelen in die kostenverhogend werken.

Verontrustend maar onvermijdelijk is de ontwikkeling in Duitsland. Daar wordt de afzetruimte krapper. Export van Nederlandse mest is nu vaak nog ‘basic’, gewoon als mest, en dan zo dicht mogelijk over de grens. Zijn wij er van af. In feite kiepert Nederland zijn mestprobleem over de grens. Maar ook daar worden ze strenger.

Helaas is het verhaal daarmee niet uit. Verwerking betekent in de praktijk: geschikt maken voor de buitenlandse markt. Dus ook mét verwerking leunt Nederland zwaar op het nabije buitenland. Dat kon wel eens een groter probleem blijken dan de mestverwerking in eigen land.