Groeimotor

Volgens een recent kwartaalbericht van het Economisch Bureau van ING “is en blijft de agrarische sector een stabiele groeimotor voor de Nederlandse economie”.

Ook andere sectoren, zoals de bouw en het midden- en kleinbedrijf, beschouwen zichzelf als motor van de economie. Het is verbazingwekkend dat een economie met zoveel motoren zo kan sukkelen.

Het succes van de land- en tuinbouw, “de enige commerciële sector die sinds 2009 is gegroeid”, is volgens ING mede te danken aan de vele familiebedrijven, “die veel beter bestand zijn tegen de crisis dan andere bedrijven”.

Kan je van een succes spreken? De productiewaarde van de land- en tuinbouw is sinds 2009 met bijna 20 procent gestegen, maar dat was bijna volledig een kwestie van hogere prijzen. Daarbij komt dat 2009 met afstand het slechtste jaar was voor de agrarische sector in de afgelopen decennia, terwijl 2013 min of meer een topjaar was. Dus die vergelijking levert geen goed beeld op van de echte tendensen.

Het productievolume van de land- en tuinbouw is in de afgelopen vier jaar in totaal slechts met 1 procent toegenomen. De hele economie vertoonde helemaal geen groei, dus de landbouw deed het inderdaad beter. In die jaren daalde het aantal agrarische bedrijven volgens het CBS met ongeveer 7,5 procent en het aantal arbeidsplaatsen met een kleine 10 procent. Het lijkt mij nogal optimistisch om dan te spreken van een ‘groeimotor’.

Deze kanttekeningen nemen niet weg dat de agrarische sector het niet slecht doet. Ik schat op basis van LEI-gegevens dat het gemiddelde bedrijfsinkomen in de jaren 2010-2013, na correctie voor de inflatie, ongeveer 30 procent hoger was dan in het begin van de eeuw. Nu waren de inkomens destijds vrij laag en bestaan er grote verschillen tussen de diverse sectoren, maar toch is de tamelijk positieve stemming onder boeren, zoals blijkt uit recente enquêtes, verklaarbaar. De vrij gunstige gang van zaken heeft echter weinig te maken met de kracht van familiebedrijven, maar vooral met het prijsverloop op de wereldmarkt. Daarom geldt zeker ook hier dat resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst.