Begin van het einde voor de pootgoedteelt?

De eerste kiem is gelegd voor een? revolutie in de aardappelteelt.

Het Nederlandse biotechbedrijf Solynta claimt dat het bruikbare diploïde aardappelen via zaad heeft gekweekt. Hiermee is de eerste kiem gelegd voor een revolutie in de aardappelveredeling. Wellicht zelfs het begin van het einde van de Nederlandse pootgoedteelt.

De techniek die Solynta heeft ontwikkeld, komt voort uit de zaadveredeling van tomaten. Net als aardappelen behoren tomaten tot de nachtschadefamilie. En net als Nederlandse tomatenkwekers in staat zijn om elke paar jaar nieuwe superieure rassen te creëren met nieuwe eigenschappen, kan dat straks in de aardappelveredeling ook via zaden in plaats van knollen. Denk aan een aardappelras met meerdere resistentiegenen tegen phytophthora.

Deze snelle, traditionele veredelingstechnologie is op korte termijn een hoopvol alternatief voor de veelbesproken genetische modificatie, de Frankenstein-aardappel. Het eerste commerciële hybride ras komt al in 2018 op de markt, zo belooft Solynta.

De verdeling via aardappelzaad zal vervolgens een efficiënter beginpunt van de pootgoedproductie worden. Het homozygote aardappelzaad (dat identieke nakomelingen geeft, net als een kloon uit pootgoed) kan gemakkelijk en goedkoop over de wereld worden verspreid. Vervolgens kunnen telers lokaal in kassen knolletjes produceren als pre-basismateriaal. Pootgoed importeren uit bijvoorbeeld Nederland hoeft dan niet meer.

Een volgende stap is aardappelen volvelds zaaien, zoals in de bietenteelt, maar dat lijkt nog ver weg. Zeker in het Nederlandse klimaat met een vrij kort groeiseizoen. Het is volgens experts technisch zeker niet onmogelijk, maar het zal minstens nog eens vijftien jaar kosten om zeer sterk en kiemkrachtig zaad te ontwikkelen. Wordt het zaaien van aardappelen eenmaal gemeengoed, dan is de pootgoedteelt in een klap overbodig, net als de zware en kostbare pootmachines, koelhuizen en sorteerinstallaties. Zo veel is zeker: in 2030 ziet de Nederlandse aardappelteelt er heel anders uit.