Breng de aardappelen naar Avebe

Avebe en leden moeten coöperatie zo laten floreren dat leveringsplicht niet nodig is.

Het kan niet anders of er moet regelmatig diep gezucht worden in de directieburelen van Avebe in Veendam. Is het niet vanwege een zwaar tegengevallen aardappelopbrengst, waardoor nu soms nee verkocht moet worden aan zetmeelklanten, dan is het wel vanwege koeienboeren die azen op veenkoloniale grond om snijmais op te zetten voor hun groeiende veestapels. Want waar mais staat, kunnen geen aardappelen staan, en voor een lage kostprijs moeten Avebe-fabrieken juist op volle toeren draaien. Naast mais knagen andere teelten en afnemers aan het areaal zetmeelaardappelen.

Voor zover ze dit in Veendam al niet zelf bedacht hadden, werd het ze vorige week aangedragen door het ABN Amro-rapport Nederlandse aardappelzetmeelketen. Volgens dat rapport denkt twee derde van de telers daar dat de teelt van zetmeelaardappelen straks niet meer rendabel is.

Twee derde is om van te schrikken, al geldt ook hier dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend. Avebe-leden hebben om te beginnen een leveringsplicht. Bovendien zijn het vooral kleinere bedrijven die pessimistisch zijn. Niettemin voorspelt de bank op termijn een areaalkrimp van 15 à 20 procent, wat nog altijd veel is.

Avebe en zijn boeren zitten met elkaar opgescheept. De coöperatie kan niet zonder alle aardappelen van de leden, de leden niet zonder een grote verwerker. Alternatieve gewassen voor bijna 50.000 hectare zijn er niet, terug naar haver en rogge kan niet. Niet voor niets luidt de ondertitel van het zetmeelrapport: Van gedwongen huwelijk naar ketenpartners. Het ene klinkt wat moderner dan het andere, maar duidelijk is dat fabriek en telers samen door het leven moeten.

Om het huwelijk goed te houden of te maken moeten de partners aan het werk. De onderneming doet dat door via hoogwaardige zetmeelderivaten en landbouwkundige voorlichting telers aan een concurrerend saldo te helpen. De telers moeten op hun beurt hun coöperatie laten floreren door zetmeelaardappelen te telen, ook als het eens een paar jaar tegenzit.