Knobbelzwanen in een perceel grasland. Het Faunafonds keerde in 2014 ruim ¬ 57.000 aan schadevergoedingen uit voor de schade die knobbelzwanen op grasland aanrichten.</p> <p><em>Foto: Dick den Braber</em> AlgemeenAchtergrond

Zwanenjacht onder vuur

Beelden van jagers die in het Groene Hart ‘op een gruwelijke manier’ zwanen afschieten, zorgen de laatste weken voor commotie. Jacht op knobbelzwanen is volgens De Faunabescherming niet nodig. LTO Noord denkt daar anders over.

Knobbelzwanen in het Groene Hart van Holland hebben de aandacht. Na commotie over de werkwijze van zwanendrifters in het gebied, vorig jaar in mei, zorgen tv-beelden van jagers de laatste weken voor ophef. Deze mannen hebben alle knobbelzwanen in onder meer de Krimpenerwaard de afgelopen maanden ‘stelselmatig, stuk voor stuk uitgemoord’, volgens dierenrechtenactiviste Saskia van Rooy.

Van Rooy volgde eerder jarenlang de zwanendrifters met haar camera. De beelden hiervan speelde zij vorig jaar door naar tv-programma EenVandaag, dat er een veelbesproken uitzending aan wijdde. In reactie hierop besloot toenmalig staatssecretaris van Economische Zaken, Sharon Dijksma, het zwanendriften te verbieden per 1 juli dit jaar.

Momenteel worden zwanen massaal ‘doodgemarteld’ door jagers, aldus Van Rooy in een recente tv-uitzending. De afgelopen maanden filmde zij de jagers tijdens hun werkzaamheden. Op haar beelden valt onder meer te zien hoe jachthonden neergeschoten, nog levende zwanen achtervolgen. Een verboden praktijk, stelt Van Rooy: de jager mag een dier niet onnodig laten lijden.

Faunabescherming: er zijn alternatieven voor afschieten zwanen

In de uitzending hekelde De Faunabescherming de rol van boeren bij de zwanenjacht. De stichting vindt het afschieten van zwanen totaal niet nodig, bevestigt woordvoerster Pauline de Jong tegenover Boerderij. Volgens haar zijn er diervriendelijker alternatieven: als een boer geen zwanen wil hebben, moet hij ze voortdurend wegjagen zodra ze voor het eerst op zijn land komen. “Als de dieren doorhebben dat ze op jouw land niet kunnen foerageren, wijken ze uit. Maar een boer heeft geen zin om actief te doen, dus daarom schakelt hij jagers in.”

Feitelijk hoeven boeren zich ook helemaal niet om de dieren druk te maken, vindt De Jong. “Er komen maar weinig schademeldingen binnen bij het Faunafonds. Bovendien, als iedere boer de zwanen op zijn land gedoogt, verspreiden ze zich en heeft elke boer maar een paar vogels op zijn land.” Overigens kan een jager nauwelijks voorkomen dat zwanen nog leven nadat hij ze naar beneden heeft gehaald, stelt ze. “Het afschieten van zwanen binnen de kaders van de wet is buitengewoon moeilijk, maar feitelijk dus ook helemaal niet nodig”, zegt De Jong.

LTO Noord: zwanenstand beheersbaar houden

Dat jagers alle zwanen in de Krimpenerwaard hebben gedood, weerspreekt Cees Verhagen, voorzitter van LTO Noord, afdeling Krimpenerwaard. Volgens hem telt het gebied een behoorlijk grote zwanenpopulatie. “Vooral knobbelzwanen. Ze zijn nog lang niet verdwenen, en dit is ook niet de bedoeling. Maar het aantal moet wel naar beneden, en onder controle blijven.”

De zwanenjacht ziet hij hierbij als noodzakelijk: de zwanen hebben geen natuurlijke vijanden in het gebied. Verhagen: “De jacht op ganzen is al jaren terug dichtgegooid, want de dierenliefhebbers dachten dat de natuur haar werk zou gaan doen. Dat is helemaal uit de hand gelopen. Als we de zwanenstand óók niet meer beheersbaar mogen houden, gaat het daarmee dezelfde kant op.”

De stand van de knobbelzwaan is fors gegroeid tussen 1975 en 2000: van minder dan 5.000 tot ongeveer 44.000 volgens de laatste telling van Sovon Vogelonderzoek Nederland.

Foto: ANP

Zwanen veroorzaken schade voor boer

Volgens Verhagen lijden boeren wel degelijk schade van de vogels. “Van de week heb ik eens berekend dat elke kaalgevreten hectare mij jaarlijks meer dan €100 aan kosten bezorgt, alles bij elkaar opgeteld.”

Daarnaast zit hij niet op hun uitwerpselen te wachten. De Faunabescherming stelt dat boeren daar juist blij mee moeten zijn. Verhagen: “Koeien hebben een hekel aan gras waarop die vogels gepoept hebben. Daar komt nog bij dat we aan normen gebonden zijn. We hebben zelf écht wel voldoende mest.”

Dat in zijn regio het aantal schademeldingen desondanks nihil is, kan hij wel verklaren. “Sowieso is de eerste €250 voor eigen risico. Daarnaast moeten we voorafgaand aan een schadeclaim €300 behandelkosten betalen aan het Faunafonds. De boeren hier worden er moedeloos van. Daarom ondernemen ze geen actie meer.”

Wildstand in evenwicht houden

Zwanen wegjagen biedt volgens hem geen soelaas. “Denken ze nu echt dat we dit niet doen? Maar als ik ze verjaagd heb, jaagt een ander ze weer terug. Dit is echt een begin zonder eind.”

De frequentie waarmee de siervogels bejaagd worden, valt volgens hem overigens mee. „Door de televisiebeelden lijkt het net of jagers elk weekeinde een grote slachting aanrichten op ons land, maar dat is helemaal niet waar.” De jagers trekken volgens hem in groepen door de polders en jagen telkens ergens anders. Bovendien zouden alleen de keren dat het misging in beeld zijn gekomen. “Ik wil dat niet goedpraten, maar in de praktijk gaat bij iedereen weleens wat fout. Jagers worden nu als grote moordenaars neergezet; maar ze zijn mensen van vlees en bloed, die op een goede manier de wildstand in evenwicht proberen te houden.”

Jagers filmen en fotograferen

Dierenrechtenactiviste Van Rooy roept burgers momenteel via Twitter op om jagers te filmen of te fotograferen. De Faunabescherming ondersteunt deze oproep. Woordvoerster De Jong: “Mensen moeten wel voorzichtig zijn, want jagers hebben een geweer bij zich. Ze moeten geen discussie met hen aangaan, en bij voorkeur vanaf de openbare weg filmen. Tenzij een boer hen toestemming geeft om zijn terrein te betreden, natuurlijk.” Vanwege de grote aandacht durven de schutters momenteel niet eropuit, weet Verhagen.”De jagers willen vermijden dat er gevaarlijke situaties gaan ontstaan.”

De situatie baart ook burgemeester Tjerk Bruinsma van de gemeente Krimpenerwaard zorgen, meldde hij vorige week. “Meerdere actievoerders volgen de jagers voortdurend van dichtbij met camera’s. Als je dat maar lang genoeg doet, levert dat wellicht escalaties op.”

De politie heeft inmiddels de beelden van de dierenactivisten opgevraagd, met de toezegging onderzoek te doen naar de vermeende jachtmisstanden.

Beheer
WP Admin