Actieprogramma nitraatrichtlijn vooral aanscherping akkerbouw

De hoofdlijnen voor het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn, voor de periode van 2018 tot 2021 zijn geschetst. Staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) wil naar meer maatwerk gericht op regio’s waar de norm van 50 milligram nitraat in het grondwater niet wordt gehaald.

De uitgangspunten van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn zijn helder. Verbetering van de waterkwaliteit en behoud van derogatie staan centraal. Daarnaast kijkt hij naar de landbouwkundige effecten van de maatregelen, de gevolgen voor de regeldruk van de boer en de overheid en de handhaafbaarheid van de regels.

Van Dam overweegt ingrijpen in bouwplan

Van Dam overweegt in de akkerbouw extra maatregelen te nemen, omdat met name bij bouwland in het zuidelijk zand- en lössgebied de normen worden overschreden. Hij wil bij de extra maatregelen niet alleen aan de knop van de gebruiksnormen draaien, maar ook aan andere knoppen om de uitspoeling van nitraat naar het grondwater te verlagen. Van Dam overweegt in te grijpen in het bouwplan. Een intensief bouwplan met uitspoelingsgevoelige gewassen als mais, aardappelen en vollegrondsgroente zorgt namelijk voor een hogere uitspoeling naar het grondwater dan teelten met een lang groeiseizoen zoals wintertarwe of grasland.

Eventuele verschuiving uitrijdperiode mest

Een eventuele verschuiving van de uitrijdperiode van dierlijke mest moet minder doelmatig bemesten in het voorjaar voorkomen en de groei van vanggewassen in het najaar een extra stimulans geven. Ook overweegt Van Dam de periode waarop vaste mest mag worden uitgereden aan te passen. Dat mag nu op klei en veen jaarrond en op zand en löss van 1 februari tot 1 september.

Het fosfaatgebruiksnormenstelsel wil Van Dam actualiseren. De bepaling van het fosfaatgehalte van de bodem wordt aangepast, net als de indeling van de fosfaatklassen en de fosfaatnormen per klasse.

Het definitieve actieprogramma moet nog gemaakt worden, maar het ziet ernaar uit dat de aanscherping vooral in de akkerbouw plaatsvindt, voor de veehouderij zijn nog geen extra maatregelen aangekondigd. Omdat Nederland derogatie wil, moet de Europese Commissie goedkeuring geven aan het actieprogramma. In het nieuwe actieprogramma wil Van Dam naast verruiming van de mestnormen voor graasdiermest ook derogatie voor het gebruik van mineralenconcentraat als kunstmestvervanger.

Eerst onder fosfaatplafond komen

Vooralsnog wil de Commissie over het nieuwe derogatieverzoek nog niet in gesprek, omdat Nederland eerst moet aantonen voldoende maatregelen te nemen om in 2017 onder het fosfaatplafond te komen. In de loop van 2017 moeten de onderhandelingen starten, om alles voor 2018 te kunnen regelen.