Boer weet definitief aantal fosfaatrechten op 1 januari 2018

Staatssecretaris Martijn van Dam schreef deze week maar liefst 83 pagina’s met antwoorden op vragen van de Tweede Kamer over de fosfaatrechten. Een greep uit deze tekst.

Melkveehouders krijgen pas op 1 januari 2018 te horen hoeveel fosfaatrechten ze definitief krijgen. De generieke korting zit hierin verwerkt. Eerder fosfaatrechten toekennen mag niet, vanwege de voorwaarden voor staatssteun. Melkveehouders kunnen voor die tijd al wel op een sigarendoos een berekening maken. De fosfaatreferentie kan worden berekend op basis van de veestapel van 2 juli 2015 (de peildatum) die al aan de melkveehouders is gecommuniceerd, en de forfaitaire excretienormen.

Op 1 juli 2017 zal staatssecretaris Martijn van Dam de generieke korting bekendmaken. In de tussentijd zijn er geen wettelijke begrenzingen aan het aantal koeien op het bedrijf. Ook geldt dat melkveehouders nog niet op 1 januari 2018 aan het aantal toebedeelde fosfaatrechten hoeven te voldoen. De fosfaatrechten werken op basis van de gemiddelde fosfaatproductie per jaar. Bedrijven hebben dus tot 1 januari 2019 om te voldoen aan het aantal fosfaatrechten. De eerste controle hierop is in 2019.

Crisisgeld ook voor varkens

De €23 miljoen aan crisisgeld vanuit de EU wordt niet volledig aan de melkveehouderij besteed. Van Dam blijft bij zijn toezegging dat een deel van dit budget wordt besteed aan het Actieplan vitalisering varkenshouderij. Om hoeveel geld het gaat is nog niet bekend. Van Dam zal hierover voor 30 november een besluit nemen.

Het grootste effect voor natuur en milieu van uitstel van het wetsvoorstel is volgens Van Dam dat de fosfaatproductie niet per 1 januari wordt teruggebracht naar het niveau van 2 juli 2015. Dat zou bij het eerdere voorstel wel het geval zijn. De fosfaatproductie van melkvee zal nu pas in de loop van 2017 dalen, afhankelijk van het pakket maatregelen voor fosfaatproductievermindering.

Rechten blijven verhandelbaar

Het niet verhandelbaar maken van fosfaatrechten om hiermee niet tegen het punt van ongeoorloofde staatssteun aan te lopen, is volgens Van Dam geen optie. Hij noemt het speculatief om te zeggen dat deze mogelijkheid het probleem van staatssteun ondervangt. Van Dam zegt dat het niet verhandelbaar maken van fosfaatrechten de melkveehouderij feitelijk bevriest op de situatie zoals deze op 2 juli 2015 was. “Ik acht een dergelijke situatie, gelet op de grote impact die dit zal hebben op de melkveehouderij (waarop bedrijven niet kunnen inspelen) en het feit dat een dergelijke ingreep voor de betrokken ondernemers volstrekt niet voorzienbaar was, onwenselijk en juridisch niet houdbaar”, aldus de staatssecretaris.

Knelgevallenregeling blijft beperkt

De staatssecretaris wil de knelgevallenregeling niet uitbreiden. Hij houdt voet bij stuk dat startende bedrijven geen onderdeel uitmaken van de knelgevallenregeling. Een inventarisatie maken van deze nieuw gestarte bedrijven heeft volgens hem dus geen zin. Uitbreiding van de knelgevallenregeling maakt de regeling volgens Van Dam juridisch kwetsbaarder, en maakt het risico op misbruik van de regeling groter. Dit zou tot gevolg hebben dat de fosfaatproductie nog verder stijgt.

Advies landsadvocaat blijft geheim

De Tweede Kamer krijgt van Van Dam geen inhoudelijke informatie over de gesprekken die in Brussel gaande zijn over de derogatie en het fosfaatrechtenstelsel. Ook krijgt de Kamer geen inzage in het advies van de landsadvocaat over het fosfaatrechtenstelsel, waar om was gevraagd. Van Dam wil het wetsvoorstel na de wijzigingen niet opnieuw voorleggen aan de Raad van State. Dat is volgens hem niet nodig, omdat de wet inhoudelijk nauwelijks verandert. De wijziging heeft alleen te maken met de inwerkingtreding van de wet.

Van Dam is in Brussel wel in gesprek over de punten van ongeoorloofde staatssteun. Er is nog geen definitieve goedkeuring dat het nieuwe voorstel voldoet, maar het nieuwe voorstel met de generieke korting voordat het stelsel wordt ingevoerd, is wel in overleg met Brussel ontstaan.