AlgemeenAchtergrond

Monovergisting: kansrijk maar moeizaam

Vergisting van alleen mest op het eigen bedrijf wil maar niet echt rendabel worden, terwijl de potentie groot is. Toch zien betrokkenen kansen.

In Nederland zijn op dit moment zes monovergistingsinstallaties in bedrijf op boerderijen: installaties waarin mest wordt vergist zonder coproducten. De vergisting levert warmte en biogas op. Dit kan worden opgewaardeerd tot groen gas wat aan het aardgasnet kan worden geleverd. Of het biogas wordt gebruikt om een warmtekrachtinstallatie (wkk) aan te drijven die stroom en warmte levert.

De investering voor een vergister bedraagt al snel € 300.000 tot € 400.000, terwijl het rendement van mest vergisten laag is. Voor een gemiddelde melkveehouder kan het niet uit, zelfs niet met een flinke SDE+-subsidie.

Stroom zelf benutten

Toch zien betrokkenen wel degelijk kansen. “Als je naast melkvee bijvoorbeeld een eigen zuivelbedrijf hebt, kun je alle warmte en opgewekte stroom zelf benutten. Maar dan nog kan het maar net uit”, zegt Giske Warringa van Es. Zij is vanuit DLV contactpersoon van het Netwerk microvergisters in de praktijk. Bij dit netwerk zijn melkveehouders aangesloten die vergisten in een kleine installatie op het bedrijf (microvergisten), evenals een groepje dat er concrete belangstelling voor heeft.

[([002_rb-image-2667089.jpeg]:inzetgroot)]

Foto: Jan Zandee

Melkvee- en kalverhouders kiezen voor duurzaamheid

Het zijn vooral melkvee- en kalverhouders die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben die de voorlopers zijn bij kleinschalige monovergisting. Het begon in de jaren tachtig om energie uit mest te winnen. “Door mest te vergisten reduceer je fors de methaanuitstoot. Die methaanreductie levert klimaatwinst op. Als je die winst op waarde kunt zetten, dan wordt vergisten al veel meer rendabel”, stelt Auke Jan Veenstra, programmamanager klimaat en energie bij LTO Noord.

Grotere winst met verse mest

Hetzelfde geldt voor reductie van ammoniakuitstoot. Wanneer verse mest de vergister ingaat, vindt een flinke reductie van ammoniak- en methaanuitstoot plaats. Daar is volgens onderzoeker Nico Verdoes van Wageningen UR Livestock Research dan ook de grootste winst te halen. “Met verse mest verdubbelt ook nog eens het energierendement van de monovergistingsinstallatie. Daar staat tegenover dat wel stalaanpassingen nodig zijn om de verse mest te verzamelen.”

Mestzakvergister kost minder

Een andere manier om de potentie van monovergisting beter te benutten, is de vraag te bundelen en zo tot een lagere aanschafprijs te komen. Of je schaft een goedkoper systeem aan. Warringa van Es: “Je kunt ook kiezen voor een goedkopere mestzakvergister. Daarbij liggen de investeringskosten lager, maar heb je ook minder gasopbrengst.” In België zijn al zestig van dit soort vergisters van Biolectric geplaatst. Het systeem is vergelijkbaar met het Ecobag-systeem bij melkveehouder Arjan Prinsen in Haarlo (Gld.). Methaangas dat vrijkomt uit mest wordt in een grote mestzak opgevangen.

 

Foto: Jan Zandee

450.000 tot 500.000 kWh stroom

Ernst van der Schans van melkvee- en zuivelbedrijf Den Eelder in Well nam eind 2012 een monovergister van Microferm in gebruik. Een half jaar geleden breidde hij de installatie uit waardoor de capaciteit verdubbelde.


Van der Schans kan nu jaarlijks 450.000 tot 500.000 kWh stroom opwekken met een wkk-installatie van 65 kW vermogen. De stroom gebruikt hij zoveel mogelijk op het bedrijf. Het groene gas gebruikt hij nu ook om een 700 kW kachel te laten branden waarvan de warmte wordt ingezet in het zuivelproces.

Verduurzaming belangrijk


“Verduurzaming van mijn bedrijf is de belangrijkste reden om mijn verse mest te vergisten. Ik wek groene energie op, vang methaan af en creëer ontwikkelingsruimte voor mijn bedrijf doordat de milieubelasting laag is.” Van der Schans zou de milieuwinst graag terugzien in bijvoorbeeld gunstiger normen voor fosfaat- en ammoniak­emissie.

Subsidiebijdrage nog verder omhoog

De installatie kan financieel amper uit, ondanks twee SDE+-subsidies. “Ik heb twee keer zo’n € 450.000 geïnvesteerd. De subsidies dekken ongeveer twee derde daarvan af. Uitgangspunt is een stroomopbrengst van 15 cent per kWh, waarvan de actuele waarde van de stroom – ongeveer 5,5 cent – wordt afgetrokken.”

Eigenlijk moet de subsidiebijdrage nog verder omhoog, wil Van der Schans verdienen aan de monovergisting op zijn melkvee- en zuivelbedrijf. “Onder de huidige omstandigheden is het in Nederland financieel nauwelijks rond te krijgen.”

Beheer
WP Admin