Windenergie kwestie van lange adem

Windenergie kan een mooie extra bron van inkomsten zijn. Maar de kosten zijn hoog en de realisatie is complex en een langdurig proces.

Spreekwoordelijk kun je er niet van leven, maar voor een agrariër kan wind een mooie ­extra bron van inkomsten zijn. En wie duurzaamheid in de bedrijfsvoering belangrijk vindt, kan met het opwekken van windenergie goed voor de dag komen. Tientallen agrariërs zijn dan ook bezig om via Wind­unie en LTO Noord ‘in te stappen’ in projecten voor het realiseren van windmolenparken.

En velen gingen hen al voor.

Windmolengebieden

In 2020 moet het door windenergie opgewekte vermogen van de huidige 2.500 megawatt (bijna 5 procent van het totaal, goed voor ongeveer 1,6 miljoen huishoudens) zijn gegroeid naar 6.000 megawatt. Het rijk en de provincies legden dat begin 2013 vast in de structuurvisie ‘Windenergie op land’. In maart 2014 wees het kabinet per provincie ­gebieden aan waar windmolenparken mogen komen.

Beweeg uw muis over de rode iconen voor meer informatie.

Krachten bundelen

Zogeheten solitaire windmolens bouwen op het eigen erf is er dus niet meer bij. Provincies willen windenergie bundelen in lijnopstellingen of in parken met grote turbines. Flevoland gaat zelfs de solitaire molens saneren. ‘Windboeren’ kunnen dan een aandeel krijgen in een nieuwe turbine in een windpark.

Direct profijt

Auke Jan Veenstra, programmamanager klimaat en energie bij LTO Noord, juicht toe dat agrariërs met collega’s in eigen beheer een windmolenpark of lijnopstelling creëren en exploiteren. “Op die manier is de financiële opbrengst hoger en komt het rendement bij de boeren en omwonenden zelf terecht. Dan heb je er meer en directer profijt van.”

Boerenwindpark

Mooi ­recent voorbeeld van zo’n ‘boerenwindpark’ is Zuidlob in Zeewolde, in september 2013 geopend door Prinses Beatrix.

Grootschalige windparken vergen investeringen van tientallen, soms honderden miljoenen euro’s. Veenstra: “Daarom moet je als agrariërs of andere potentiële investeerders en afnemers de krachten bundelen. Bovendien zijn het complexe en langdurige trajecten. Gezien de complexiteit van het verhaal zijn we een samenwerking aangegaan met Windunie, die veel ervaring heeft met windparken.”

Instappen aantrekkelijk

Windunie is in 2001 opgericht door een groep boeren die wilde investeren in windenergie. Inmiddels telt deze coöperatie zo’n 250 windmoleneigenaren, veelal agrariërs. 20 procent van de tweeduizend moderne windturbines in Nederland is aangesloten. De leden wekken samen ruim 400 megawatt stroom op en zijn daarmee de grootste windenergieopwekkers van Nederland.

De coöperatie heeft ook een rol als procesbegeleider en ontwikkelaar van projecten. Daarnaast ondersteunt ze windenergieprojecten bij de exploitatie, zoals het technisch beheer van turbines en het afzetten van de stroom.

SDE-subsidie nodig

Voorzitter Ton Kempenaar van Wind­unie stelt dat voor agrariërs instappen in een windmolenproject financieel zeker aantrekkelijk kan zijn. “Windenergie is nodig om de landelijke doelstelling voor 6.000 megawatt duurzame stroom in 2020 te halen. Er moet wel SDE-subsidie bij om de investeringen rendabel te maken. Het rendement is afhankelijk van het project en de locatie. Onrendabele projecten krijg je niet gefinancierd.”

Enthousiasme bij agrariërs

Animo blijkt er voldoende te zijn, want Wind­unie is betrokken bij tientallen plannen voor het opwekken van in totaal 1.800 megawatt tot 2020; ruim een verviervoudiging dus van het huidige opgewekte vermogen. “Het zijn met name agrariërs die instappen”, weet Kempenaar. Dat is niet vreemd, want de turbines komen veelal in het buitengebied op boerenland te staan. Ook Windunie huldigt het principe dat het gebied waar een windenergiepark wordt gerealiseerd daarvan zo veel mogelijk profiteert. Boeren en omwonenden worden dan aandeelhouder en nemen zelf de stroom af. “Zo houd je ook de winst in je gebied.”

Draagvlak belangrijk

Provincies schrijven nu als voorwaarde bij de realisatie voor dat er draagvlak moet zijn in de omgeving van een toekomstig windpark. “Het verleden wijst uit dat dat vaak moeizaam gaat”, erkent Veenstra. “Als omwonenden financieel kunnen profiteren van de opgewekte energie, kan dat helpen.”

Lees ook: Zonnepaneel populair maar regels veranderlijk