Copa-voorzitter Maat: Europa richt de blik naar buiten

De Europese Unie moet haar ogen naar buiten richten, vindt Albert-Jan Maat, voorzitter van de Europese koepel van landbouworganisaties Copa. Voorzitter Jean Claude Juncker kan een voorbeeld nemen aan de Nederlandse premier Mark Rutte en andere ministers, die met regelmaat een handelsmissie in het buitenland ondersteunen, zegt Maat. “Het kost maar een vliegticket en het kan zoveel opleveren.”

Als voorzitter van de Copa richt Maat zich tot de Europese Commissie. Die heeft een verplichting tegenover de land- en tuinbouw sinds er maatregelen zijn afgekondigd tegen Rusland, vindt hij. De pijn van de maatregelen slaat in Europa praktisch uitsluitend neer bij de boer en tuinder, als gevolg van de Russische boycot van landbouwproducten.

“De Europese Commissie maakt goede sier met een steunbedrag van €200 miljoen. Maar eigenlijk is dat maar heel weinig. Als je kijkt naar de schade, zet het eigenlijk geen zoden aan de dijk. Wat ons helpt is een sterke inzet van de Europese Commissie om de export naar buiten de Europese Unie te verbeteren. Daar moet een heel stevig programma voor komen.”

Landbouwcommissaris Phil Hogan werkt daar toch aan?

“Aan hem ligt het niet. Ik merk zijn bereidheid om een grote persoonlijke inspanning te leveren. Maar waarom gaat de voorzitter van de Europese Commsssie Jean Claude Juncker niet mee op een handelsmissie? Zoveel kost dat niet: een vliegticket. En het kan zoveel opleveren. De Europese Commissie moet als geheel een inspanning leveren, daartoe is ze verplicht. Het lijkt nu alsof het alleen een feestje voor Hogan is en dat is het niet. Europa moet de blik naar buiten richten. Het is essentieel dat de inspanning daarop moet worden versterkt.”

Wat kan de Europese Commissie doen?

“Er zijn nogal wat landen die importbeperkingen opleggen aan onze producten. Los dat op, zou ik zeggen. Er zijn nog wel wat administratieve obstakels op te ruimen. En stuur niet alleen de landbouwcommissaris op pad, maar doe het net als in Nederland waar ook de premier of andere ministers meegaan op handelsmissies. Meer export, dar moet de nadruk op liggen: export, export, export.”

Europees commissaris Vytenis Andriukaitis voor Gezondheid en Voedselveiligheid zei deze week dat de lidstaten zich niet moeten laten beetnemen door de Russen en geen bilaterale onderhandelingen moeten aangaan. Wat vindt u daarvan?

“We moeten niet in een dogmatische discussie terechtkomen. Dit probleem moet je praktisch oplossen. Ga praten met de Russen over de producten die ze wel willen hebben. Iedereen is gebaat bij elke kilo die naar Rusland gaat. Alle varkensvlees wat we kunnen afzetten levert ruimte op in de Europese markt. Dat helpt ons en is in elk geval beter dan een opslagregeling.”

U denkt dat de Russen willen praten?

“Wij hebben met de Russische ambassade gesproken. We kunnen best maatwerk leveren, zonder dat het de Europese maatregelen raakt. Wij leveren ook pootgoed aan Rusland. Dan kun je toch ook varkensvlees leveren?”

Rusland besloot vorig jaar de grens voor Europees varkensvlees te sluiten in verband met een uitbraak van Afrikaanse varkenspest. De Europese Unie heeft van meet af aan de Russische maatregel veroordeeld. Uiteindelijk is de kwestie voorgelegd aan het WTO-panel, omdat Rusland in de ogen van de Europese Unie de internationale handelsregels schendt.

“Wij zijn er niet blij mee dat de Europese Commissie heeft besloten de Russische veterinaire maatregelen voor te leggen aan het panel van het Wereldhandelsoverleg. Dat gaat jaren duren. Je kunt dat anders oplossen. We moeten het gesprek aangaan. Tot nu toe is het conflict met Rusland geen toonbeeld van vindingrijkheid. Als de Verenigde Staten en Iran een deal kunnen vinden over het atoomprogramma, dan moeten de Europese Unie en Rusland dat toch kunnen over het varkensvlees?”

Het is juist deze week een jaar geleden dat de ramp met de MH17 gebeurde. Is het dan wel gepast om deze oproep te doen?

“Ik blijf buiten de discussie over Oekraïne, en ik treed ook niet in de sancties die de Europese Commissie heeft getroffen tegen Rusland. Het probleem voor de varkenssector dateert van ver daarvoor. De Europese Commissie heeft zelf geen exportverbod voor varkensvlees naar Rusland ingesteld!”

Deze week is opnieuw onderhandeld met de Verenigde Staten over TTIP, het handelsverdrag. Maakt u zich daar zorgen over?

“We hebben juist deze week gewezen op de gevaren voor onze varkenshouderij en pluimveesector. Wij hebben er bij de Europese onderhandelaars op aangedrongen om afspraken te maken over invoerquota en markttoegang. Europese varkenshouders en pluimveehouders hebben te maken met een hogere kostprijs, omdat wij in het productieproces kwaliteit en veiligheid willen realiseren op grond van onze eigen normen en standaarden. Als wij die standaarden willen handhaven, zal daar voor onze varkens- en pluimveehouders iets extra’s moeten worden geregeld in het handelsoverleg. Wij zijn voor die onderhandelingen, wij zien er voordelen in voor de land- en tuinbouw. Maar je moet er wel rekening mee houden dat de Europese standaarden zorgen voor een hogere kostprijs.”

U zegt dat u voor een verdrag met de VS bent, waarom eigenlijk?

“Europa en de Verenigde Staten kunnen samen een standaard zetten. Vergeet niet dat de VS op dit moment ook met Azië onderhandelt over een handelsverdrag. Als dat verdrag tot stand komt en wij kunnen geen afspraak maken, dan kunnen wij zomaar een markt in Azië verliezen. “