Stevig begin Van Dam op landbouw

Het was het eerste debat voor de nieuwe staatssecretaris Martijn van Dam, waardoor hij van de gelegenheid gebruik nam om zijn visie op de landbouw te presenteren. Hij wil naar eerlijker, natuurlijker en beter eten en een groener Nederland. De landbouw moet de omslag maken van bulkproductie naar hoogwaardige, duurzame voedselproductie, gericht op regionale afzet in Europa.

Hoogwaardiger voedsel

“Alle verre internationale transporten zijn vanuit het oogpunt van duurzaamheid minder wenselijk”, vindt Van Dam. Dit is tegen het zere been van VVD-Kamerlid Helma Lodders, die vindt dat Nederland zijn grote exportpositie moet behouden. Van Dam wil de koppositie voor de landbouw ook behouden, maar wil deze transformeren naar duurzamere productie. Er is volgens hem niet alleen een binnenlandse vraag naar hoogwaardiger voedsel; deze vraag komt internationaal ook op gang. Export van landbouwkennis biedt volgens hem veel kansen.

Stunten met vlees

Stunten met vlees vindt Van Dam ongehoord. “Vlees is geen pak koekjes. Vlees komt van een dier, daar stunt je niet mee”, vindt Van Dam in reactie op het voorstel van partijgenoot Sjoera Dikkers om verkoop van vlees onder de kostprijs te verbieden. Het plan werd vrij snel naar de prullenbak gedirigeerd, omdat het volgens Van Dam niet effectief is. “De boeren, zijn de meest kwetsbare schakel in de keten, want de prijsdruk drukt meestal door naar het eind van de keten.”

Als de prijs onder druk komt te staan betaalt de boer vaak de rekening en het dier is de dupe. Een hogere prijs in de supermarkt wil volgens Van Dam niet zeggen dat dit geld bij de boer terecht komt. Ook andere partijen in de Kamer zien niets in het plan van Dikkers, vanwege onzekerheid over het effect en omdat kostprijs een variabel begrip is.

Stoppersregeling

SP en GroenLinks vinden dat de staatssecretaris met een stoppersregeling moet komen voor de varkenshouderij, nu de sector in zwaar weer zit. Van Dam doet dit niet. “Het is niet primair aan de overheid om te zeggen dat de sector moet krimpen”, zegt Van Dam. Hij vindt dat de sector zelf met een plan van aanpak moet komen en volgt de Commissie Rosenthal hierin.

Hand op de knip

Van Dam hield tijdens het debat de hand op de knip. Verzoeken voor meer geld voor de NVWA en voor het groene onderwijs wees hij af. Wel komt er een uitgebreid onderzoek naar de NVWA, om te kijken hoe de extra onderzoekstaken gecombineerd kunnen worden met de beperking van het budget.

VVD-Kamerlid Helma Lodders pleitte tijdens het debat voor het stoppen met landbouwsubsidies in de huidige vorm. Ze wil dat boeren niet langer aan allerlei regels moeten voldoen in ruil voor subsidie. Ze wil liever een eerlijke prijs voor het product en ondernemersvrijheid. Van Dam is ook voor de transitie van inkomenssteun naar steun voor innovatie. Hij wil het landbouwbeleid bovendien verder vergroenen, omdat het huidige effect van de vergroeningsmaatregelen beperkt is.

Prima debat

Van Dam weerde zich goed tijdens zijn eerste debat. De Kamer maakte het hem niet echt moeilijk. De Kamerleden waren feller op elkaar dan op de nieuwe bewindsman. Dat Van Dam in de landbouwcommissie te maken heeft met een sterk verdeelde Kamer, inclusief een coalitie die mijlenver uit elkaar staat, is hem wel duidelijk geworden.