Boerderij
Gezocht: ouwe rotten aan de top
De AgriTop 50 editie 2015 kent opvallend veel vernieuwing. Bijna een op de drie personen is nieuw. Gelukkig is het geen teken van instabiliteit, maar van de grote dynamiek die er in de sector heerst.
30% vernieuwing in de AgriTop 50 editie 2015 is veel. Topmensen komen en gaan. Het tekent de dynamiek in de Nederlandse agrarische wereld. Mannen en vrouwen die jarenlang bovenaan de lijst van meest invloedrijke personen staan, lijken zeldzaam te worden. Waar zijn de dagen dat Daan van Doorn en Antoon Vermeer steevast de ranglijst domineerden? ‘Koning Cees’ is weg, evenals ‘verplichte topper’ Sharon.
De carrousel draait door. Voor de ene lonkte het buitenlandse bier, voor de ander woog het partijbelang zwaarder. Dan is ‘landbouw’ opeens de junior-baan in het kabinet. Sharon gaat door voor het echte werk – de ‘Anas’, zoals een Limburgse voorganger het noemde. Martijn mag onderaan beginnen.
FrieslandCampina invloedrijkste bedrijf
Cees ’t Hart is nog geen half jaar geleden vertrokken naar Carlsberg, het neemt niet weg dat zijn opvolger Roelof Joosten toch in aanmerking komt voor de nummer 1-positie. FrieslandCampina is verreweg het belangrijkste en meest invloedrijke bedrijf in de Nederlandse land- en tuinbouw en Joosten geeft daar al jarenlang mede leiding aan.
Het roer van het bedrijf is na het vertrek van ’t Hart heel soepel in zijn handen overgegaan. FrieslandCampina blijft ook in economisch moeilijker tijden prima draaien. Joosten toont wel dat hij scherp let op het directe ledenbelang. De overname van Fabrelac en de recente overdracht van nog eens ruim 400 Vlaamse leveranciers aan Milcobel getuigen daarvan.
Rabobank trekt regie naar zich toe
Direct na Joosten komt Ruud Huirne, directeur Food & Agri bij Rabobank Nederland. Huirne maakt hiermee een stevige opmars in de AgriTop 50. Niet omdat hij zo’n markant en resoluut figuur is – Huirne groeit geleidelijk in zijn rol bij de bank – maar zijn opmars is grotendeels te danken aan het belang van de bank voor de agrarische sector als geheel en aan de manier waarop de bank de regie naar zich toe trekt in diverse sectoren, bijvoorbeeld in de glastuinbouw en de varkenshouderij. Weliswaar is dat bij gebrek aan leiding door anderen, maar de bank doet het toch maar. Eigenbelang gaat hier hand in hand met sectorbelang.
Functie als LTO-voorzitter bepaalt positie Maat
Plek nummer 3 is voor LTO-voorzitter Albert Jan Maat. Hij krijgt als voorzitter van Nederlands grootste agrarische belangenbehartigingsorganisatie een soort gereserveerde plek in de top 3 toegewezen. Ook hier is het vooral de functie die de plek bepaalt. Maat functioneert prima als het oliemannetje van LTO, maar is geen voorman van een boerenbolwerk. Daarvoor heeft LTO zich te volgend gemaakt aan en te faciliterend gemaakt voor de verwerkende bedrijven (De vakbondsmacht ligt bij de militantere clubs).
Maar, eerlijk is eerlijk, het voorbeeld van ZLTO werkt ook niet bepaald uitnodigend. Deze club heeft het anders geprobeerd, door ondernemen en belangenbehartiging in één missie te combineren en is daarmee zwaar in de problemen geraakt: de kroonjuwelen zijn verkocht (destructie), de kas is nagenoeg leeg en vleesbedrijf Vion moet in afgeslankte vorm hard ploeteren om weer een normaal draaiend bedrijf te worden.
Na Maat volgen de degelijke, maar ook vrij onzichtbare topman van Cosun, Robert Smith, en FrieslandCampina-voorzitter Piet Boer, die in zijn laatste jaar zit als bestuurder.
Willem Alexander geeft leiding aan handelsmissies
Opvallendste nieuwkomer, na Roelof Joosten, is Zijne Majesteit Koning Willem Alexander. Toegegeven, hij is een buitencategorie in deze AgriTop 50, maar tegelijk ook niet te negeren. Want wie geeft leiding aan een groot aantal succesvolle handelsmissies, waarbij het agrarische bedrijfsleven sterk is vertegenwoordigd? Juist, Zijne Majesteit.
Politiek niet prominent vertegenwoordigd in AgriTop 50
De politiek is niet erg prominent vertegenwoordigd. Dat komt deels door de wisseling van de wacht bij de landbouwportefeuille, alsmede door het gebrek aan regie op een lastig dossier als de mest. Bewindslieden staan niet hoog en met de volksvertegenwoordiging is het niet beter gesteld. Tekenend voor de armoe is dat juist een parlementariër van één van de kleinste partijen het hoogst staat genoteerd. Dat is op zich natuurlijk wel een compliment aan de betreffende persoon en partij (Elbert Dijkgraaf, SGP).
Vrouwen blijven het ook moeilijk hebben. In de agribusiness kom je ze niet tegen, alleen via de politiek en het bestuur zijn ze vertegenwoordigd.
Vegetarische slager opvallende nieuwkomer
Opvallende nieuwkomer is vegetarische slager Jaap Korteweg. Als ondernemer is hij een mug tussen alle grote jongens van de agribusiness. Hij verdient een plek omdat hij een sterk zichtbare exponent is van de anti-veehouderij en pro-vegalobby. Tussen hem en de Partij voor de Dieren zijn er allerlei verbanden, zakelijk en privé.
Het is verdedigbaar om ook Wakker Dier tot dit cluster van belangen te rekenen. Die organisatie komt niet meer voor in deze AgriTop 50. Ze heeft sinds het vertrek van campagneleider Sjoerd van de Wouw aan scherpte en originaliteit verloren. Ook de boodschap en impact van de Partij voor de Dieren van Marianne Thieme zijn niet meer wat ze geweest zijn.
Een andere exponent van deze lobby is Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment (MOB). Hij richt zich vooral op de aanpak van emissies uit veebedrijven. Vollenbroek is geen persoon van de publiciteit. Hij strijdt vanachter het bureau en in de rechtszaal, en maakt het veehouders in heel het land daarmee vaak knap lastig.
Ook stabiliteit en herkenbaarheid in agrarische sector
In het middenveld van de Agri Top50 is overigens nog een groot aantal oude bekenden te vinden, zoals Hennie Swinkels van VanDrie Group, Hans Huijbers van ZLTO, Bert Jansen van Avebe, de een meer succesvol dan de ander. Gelukkig kent de agrarische sector bij alle dynamiek ook nog veel stabiliteit en herkenbaarheid.
Bekijk de complete lijst van de AgriTop 50
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht