‘Stable Safe’: waar economie en dierenwelzijn elkaar ontmoeten

Jaarlijks komen talloze stalbranden voor, waarbij duizenden dieren omkomen. De dieren kunnen geen kant op en de veehouder ziet zijn beesten en bedrijf letterlijk in vlammen opgaan. Het is een onderwerp dat regelmatig terugkeert in de Tweede Kamer, maar vooralsnog zonder concrete maatregelen. Tweede Kamerlid Dion Graus (PVV) nodigde onlangs collega-Kamerleden, pers en publiek uit kennis te maken met een nieuw systeem, ‘Stable Safe’ genoemd.

Kosten: 10 tot 20K

‘Stable Safe’ is een initiatief van een tweetal uitvinders, Peter Berlang en Sjaam Hira. Het idee stamt uit 2009 en werd recent in een bijzondere procedure van PVV-kamerlid Dion Graus in de Tweede Kamer gepresenteerd. Het systeem moet de leemte tussen preventie en het blussen van de brand invullen. Een systeem dat volgens de uitvinders niet meer dan €10.000 tot €20.000 per bedrijf kost en gemakkelijk binnen bestaande stallen kan worden toegepast.

Systeem ontworpen met oog op varkenshouderij

Volgens de uitvinders wordt brand door het systeem snel gedetecteerd. Na detectie vallen de schotten die de beesten normaliter in hokken houden automatisch naar buiten, evenals de uitgang van de stal. Daarvoor wordt een druksysteem gebruikt. De dieren kunnen dus direct de stal verlaten. Nu verbranden ze levend; een verschrikkelijk lot. Het systeem is in eerste instantie ontworpen met het oog op de varkenshouderij, maar zou ook bij andere beesten kunnen worden ingezet.

Jaarlijks komen talloze stalbranden voor, waarbij duizenden dieren omkomen.

Dieren zonder hulp van boer naar buiten

De uitvinders beweren dat varkens binnen twee minuten, dus ruim voor de brandweer arriveert, de stal kunnen verlaten. Onderzoekers van Wageningen UR stelden in tests vast dat het principe van de uitvinders inderdaad werkt. Hira erkent dat één belangrijke vraag nog beantwoord moet worden: gaan de beesten wel weg als de compartimenten tegen de vlakte gaan?

Wageningse onderzoekers hadden gedacht van niet, maar zagen tot hun verbazing de meeste varkens inderdaad de hokken uitrennen. In de tests verliet 65% van de varkens de hokken en ongeveer 39% verliet het staldeel. Berlang: “Ons systeem respecteert het instinct van het dier”. Hij erkent dat het systeem voor kippen vermoedelijk niet goed werkt. “Die vluchten niet, maar gaan bij een calamiteit strak op de grond zitten.”

Breder toepasbaar dan varkenshouderij

Voor runderen en schapen zou het systeem wel soelaas kunnen bieden, al moet het dan wel aangepast worden. Zeker bij runderen geldt dat de stallen vaak ruimer zijn en het systeem wellicht zo aangepast kan worden dat maar een deel van de dieren in nood wordt ‘vrijgelaten’. In alle gevallen moet de stal uitgerust zijn met minimaal twee veilige uitgangen.

‘Systeem ook financieel interessant’

Het systeem levert nog weinig concrete interesse op in de varkenshouderij, aldus Hira. “Geld speelt een rol. Ik neem het ze niet kwalijk; de varkensprijzen zijn laag. Dierenwelzijn staat voorop, maar ik geloof dat het systeem financieel ook interessant is voor boeren. Het kan mogelijk zijn een lagere verzekeringspremie te bedingen wanneer je de stallen uitrust met een systeem dat een deel van de dieren, die toch ook intrinsiek en financieel waarde vertegenwoordigen, redt.”