AlgemeenAchtergrond

Onveilig voedsel? Achter de tralies!

28 jaar cel voor een pindaboer en drie maanden voor een pluimveehouder. Amerikaanse voedselproducenten riskeren steeds zwaardere straffen voor uitbraken van salmonella of andere ziekmakers.

De American Farm Bureau probeert nieuwe, strengere wetgeving praktisch en uitvoerbaar te houden.

Salmonella

Stewart Parnell was jarenlang de eigenaar en directeur van de Peanut Corporation of America (PCA). ‘Parnells Pride’ prijkte als naam op één van de merken pindakaas die uit zijn fabriek in Virginia rolde. Als Parnell iets van zijn vader had geleerd, dan was het wel om moeizaam draaiende pindabranderijen om te vormen tot winstmakers. Op basis van goedkope arbeid, voordelige grondstoffen en geen oponthoud langs de lopende band. Zelfs niet, als interne tests schreeuwden: ‘Salmonella!’.

Twaalf positieve tests

Ondanks twaalf positieve tests op ziekteverwekkers in 2007 en 2008 schreef Parnell op 12 januari 2009 per email aan werknemers: “Wij hebben nog nooit salmonella aangetroffen in onze producten of onze productielocaties.” En dus bleven de zendingen vertrekken naar supermarkten, koekjesmakers en andere voedselverwerkers. Een maand later doken de eerste gevallen van salmonellose op. Ruim 700 Amerikanen werden ziek. Negen overleden. Shirley Almer, één van hen, na een crackertje met pindakaas.

28 jaar celstraf

Vorige maand veroordeelde de rechter Stewart Parnell tot 28 jaar celstraf en zijn broer Michael tot 20 jaar. Minder dan de geëiste 803 jaar, maar waarschijnlijk genoeg om de zestiger levenslang achter de tralies te houden. Het zijn de zwaarste straffen tot nu toe in de Verenigde Staten voor mensen die vanuit hun positie als voedselproducent consumenten in gevaar brachten. Maar de Parnells zijn niet de enigen. Voedselgerelateerde ziekte-uitbraken belanden steeds vaker voor de Amerikaanse rechter.

Primaire producent in de bak

Maken Amerikaanse boeren zich hier zorgen over? Leidt de nieuwe trend – die zelfs is opgepikt door Time Magazine – al tot alarmbellen bij belangenorganisatie American Farm Bureau? In het geval van Parnell kun je nog volhouden dat het niet direct een landbouwer zelf betreft, maar een sjoemelende verwerker. Maar in andere gevallen, zoals bij de veroordeling van Jack DeCoster, een pluimveehouder die ooit Amerika’s grootste eierproducent was, is het wel degelijk een primaire producent die in de bak draait.

300 miljoen dollar voor gedupeerde cliënten

“Het zijn uitzonderingen”, reageert Kristi Boswell, lobbyist en specialist voedselveiligheid bij de Farm Bureau. “Wij gaan ervan uit dat onze leden eerst en vooral hun best doen om veilig voedsel te produceren en dat ook op de juiste wijze bij hun afnemers willen brengen.” Niemand van de zes miljoen boerenfamilies, die lid zijn van de verschillende regionale Farm Bureau’s, zal het daarmee oneens zijn. Maar is het genoeg om bijvoorbeeld Bill Marler van je lijf te houden? De claim-advocaat die via de rechter al 300 miljoen dollar los kreeg voor gedupeerde cliënten.

48 miljoen Amerikanen ziek door besmet voedsel

Elk jaar worden er 48 miljoen Amerikanen ziek door het eten van besmet voedsel: één op de zeven burgers. Het Centrum voor Ziektebestrijding en Preventie (CDC) schat dat daarvan 128.000 mensen in het ziekenhuis belanden en er 3000 overlijden. In 2013 waren er 818 geregistreerde ziekteuitbraken die terugvoeren op voedselinname. Meest recent is een schandaal rond Mexicaanse komkommers, besmet met salmonella. Sinds juli veroorzaakte een partij komkommers 3 doden en 600 zieken. In 34 staten is men bezig met een terugroepactie.

15,6 miljoen dollar schadevergoeding

Als er iemand kansen ziet in zo’n ziekteuitbraak dan is het jurist Bill Marler uit Seattle. Van Marler Clark, the Food Safety Law Firm. In zijn eerste zaak in 1993 rond een e-coli besmetting bij Jack in the Box (waardoor vier kinderen stierven en 600 mensen besmet raakten) wist Marler 15,6 miljoen dollar schadevergoeding te winnen voor een 9-jarig meisje. Sindsdien doet hij niet anders. Over de veroordeling van pindaboer Parnell zegt Marler: “Ik denk dat het feit dat hij zich moest verantwoorden voor de rechter al een overwinning betekent voor de consument.”

Grote bedrijven gedaagd

Marler daagde reeds grote namen voor de rechter zoals Cargill, ConAgra, Taco Bell, Subway and Wal-Mart. Dat leverde zijn cliënten bij elkaar 300 miljoen dollar op. Volgens Marler ben je als restaurantketen aansprakelijk voor voedsel dat je verstrekt, ook al heb je de ingrediënten niet zelf geproduceerd. Maar de advocaat sluit niet uit dat bedrijven claims gaan terugleggen bij boer of tuinder.

Toeleveranciers dwingen schone spullen te leveren

Marler: “De realiteit is dat de Taco Bells van deze wereld de kans hebben om hun toeleveranciers te dwingen schone spullen te leveren. Zij kunnen zeggen: ‘Jij hebt mijn cliënt ziek gemaakt en ik wil dat jij die schadevergoeding betaalt’.”

Er is dus wel zeker een risico dat Amerikaanse boeren verzeild raken in de rechtszaal.

Quality Egg

Eierproducent Jack DeCoster is één van hen. Hoewel DeCoster sinds 2008 wist dat zijn leghennen kampten met salmonella, zette de pluimveehouder nooit de productie stil in zijn bedrijf Quality Egg. Ondanks toediening van medicijnen – “We verloren de strijd tegen de tijd”, argumenteert DeCoster – raakten in 2010 circa 60.000 Amerikanen besmet, zeker tweeduizend werden ziek. Een half miljard eieren moest worden teruggehaald uit de schappen. DeCoster tekende beroep aan tegen een celstraf van drie maanden.

Nieuwe wet

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) bereidt intussen wetgeving voor om productie, vervoer en verwerking van voedsel veiliger te maken. Het gaat om een hervorming van de Food Safety Modernization Act. Zo moet straks elke locatie waar voedsel wordt verwerkt een uitgeschreven plan hebben over hoe problemen met salmonella of e-coli kunnen worden voorkomen. En als het fout gaat, hoe besmet voedsel apart wordt gehouden en de zaak wordt schoongemaakt.

Invoeren van boetes

Boswell: “De FDA neigt naar het invoeren van boetes in geval van overtredingen op de boerderij. Maar als Farm Bureau zien wij liever aanwijzingen die het goede voorbeeld geven. Geen dreigende straffen. In overleg met leden van het Congres in Washington proberen we de wetsvoorstellen zo goed mogelijk aan te passen. Het moet vooral praktisch en goed uitvoerbaar blijven.” Dankzij deze regels blijven boeren straks mogelijk gevrijwaard van claim-advocaten als Bill Marler

Beheer
WP Admin