AlgemeenAchtergrond

Handelsakkoord ver weg raakt Nederlandse boer

Een groot handelsakkoord aan de andere kant van de wereld heeft grote gevolgen voor landbouwexporteurs in de EU. Ze raken soms een voorsprong kwijt, of lopen een achterstand op.

Een serie landen rond de Stille Oceaan waaronder de Verenigde Staten, Canada, Chili, Japan, Vietnam en Australië zijn het eens geworden over een vrijhandelsverdrag, het Trans-Pacific Partnership (TPP). De deelnemende landen vertegenwoordigen circa 40 procent van de wereldeconomie.

De impact van TPP laat zich vergelijken met een wereldhandelsverdrag. De deelname van enkele agrogrootmachten maakt dat het verdrag de wereldwijde landbouwhandel zal raken.

Positie EU verzwakt

Voor de landbouw in de EU is TPP uiterst relevant. De EU heeft immers nog geen handelsverdrag met bijvoorbeeld de VS en Japan. Met beide landen wordt wel onderhandeld, maar Brussel lijkt nog ten minste een jaar verwijderd van een handelsdeal.

Ook kent de EU geen vrijhandelsverdragen met Mexico en Maleisië. De deal zet Europese landbouwexporteurs dus in deze landen op een achterstand, al zijn Europese en andere leveranciers niet altijd uitwisselbaar.

[([002_rb-image-2697748.jpeg]:inzetgroot)]

De Japanse premier Shinzo Abe tijdens een persconferentie over het TPP op 6 oktober. Foto: ANP

Voorsprong in ‘Pacific’

De EU verliest dan weer haar voorsprong in Peru en Chili, waarmee het sinds achtereenvolgend 2003 en 2011 vrijhandelsverdragen kent. In weer andere markten lijkt de EU ongeveer net zo snel meer toegang te krijgen als de TPP-deelnemers.

Zo zal volgend jaar volgens planning een vrijhandelsverdrag met Canada ingaan en zijn onderhandelingen met Singapore en Vietnam afgerond. De EU behoudt in de ‘Pacific’ een voorsprong in Zuid-Korea, dat met TPP flirtte maar toch afzag van deelname.

TPP goed voor onderhandelingen met VS en Japan

TPP kan de onderhandelingen van de EU met de VS en Japan versnellen. Amerikaanse en Japanse onderhandelaars kunnen aan tafel benadrukken dat een deal voor hen fijn is, maar voor de EU pure noodzaak. Zelf hebben ze immers net een historisch akkoord dat groei moet bewerkstelligen gesloten.

TPP bevat ook een mechanisme voor speciale investeringsbescherming. De EU wil graag dat dit mechanisme wordt aangepast, maar staat nu zwakker.

Japan opent markt

Wellicht het grootste nieuws is dat Japan, na de EU, VS en China de grootste economie op aarde, zijn markt voor landbouwproducten verder opent. Het land kent traditioneel waanzinnig hoge tariefmuren voor allerlei agrarische producten. Premier Shinzo Abe maakte van TPP een speerpunt van economisch beleid: de Japanse economie moet weer sneller groeien. Boeren protesteerden al herhaaldelijk tegen TPP en nieuwe protesten zijn aangekondigd.

Nederlandse tomaten- en paprika-exporteurs

Japan verlaagt onmiddellijk 50 procent van alle importtarieven voor tuinbouwproducten. Goed nieuws voor onder meer Chili en Peru en een mogelijk probleem voor Nederlandse exporteurs van tomaat of paprika. De overige 50 procent wordt in 10 jaar afgebouwd. Japan handhaaft heffingen op rundvlees, zuivel en varkensvlees, maar verlaagt de tarieven wel.

[([003_rb-image-2697732.jpeg]:inzetgroot)]

Foto: Roel Dijkstra

Importheffingen Japan omlaag

Japan verlaagt over een periode van 15 jaar de importtarieven voor rundvlees van 38,5 naar 9 procent. Vooral de VS, Canada en Australië zullen hiervan profiteren; terwijl voor Frankrijk en Ierland de concurrentie dus toeneemt. De importheffing op goedkoper varkensvlees wordt verlaagd van ¥482 (€3,55) naar ¥125 (92 cent) per kg. Andersom krijgt Japan meer markttoegang in de VS voor Japans rundvlees. Japan is onder meer bekend van peperduur Kobe en Wagyu-rundvlees.

Deal door zuivel lauw ontvangen

Niet alle details zijn bekendgemaakt, maar binnen TPP is onder meer afgesproken dat Canada zijn zuivelmarkt een beetje opent. Op dit moment hanteert Canada voor veel zuivel importtarieven tot 296 procent. Op dit moment is maar circa 10 procent van de Canadese zuivelmarkt open voor buitenlandse concurrentie.

Canada vergroot nu de markttoegang met 250 miljoen liter, oftewel 3,25 procent van de jaarlijkse productie. Zuivelorganisaties in Nieuw-Zeeland en de VS zijn ontevreden.

Australië wint op suikerdossier

Australië zocht binnen TPP meer ruimte suiker te exporteren naar vooral de VS. Australië kan volgens de overeenkomst circa 65.000 ton per jaar extra exporteren naar de VS. Ook wordt een deel van de extra vraag naar suiker in de VS onder TPP-deelnemers verdeeld.

Australië, de derde grootste exporteur van suiker wereldwijd, zou in een ‘best case scenario’ tot 400.000 ton extra suiker naar de VS kunnen exporteren in het jaar 2019.

Beheer
WP Admin