‘Op een lege maag bouw je geen economie’

Europarlementariër Esther de Lange is lijsttrekker voor het CDA tijdens de Europese verkiezingen. Ze wil met haar partij een zetel in de landbouwcommissie bemachtigen. Europa moet volgens De Lange meer op doelen sturen en de ondernemers en lidstaten vrij laten in de wijze waarop deze doelen worden gehaald.

Esther de Lange van het CDA hield zich in haar eerste zittingsperiode in het Europees Parlement onder andere bezig met landbouw, milieu en voedsel. Tussen 1999 en 2007 was ze beleidsmedewerker van toenmalig Europarlementariër Albert Jan Maat. Voor de komende 
periode wil De Lange blijven pleiten voor het landbouwbelang.

U bent nu lijsttrekker en toekomstig fractieleider. Kunt u zich straks nog wel inzetten voor de landbouw?

“Mijn hart ligt bij de agrarische sector. Het belang van landbouw voor Europa is groot, ook strategisch gezien. Op een lege maag bouw je geen economie. Bovendien ligt er een grote uitdaging op landbouwgebied. Er zijn straks wereldwijd 9 miljard monden te voeden met minder grondstoffen. Dat moeten we slim doen. Landbouw is een van de fundamenten van de EU.”

Hoe kan het Europees landbouwbeleid hieraan bijdragen?

“Europa moet het hebben van slimme oplossingen. Daar moet het beleid op ingericht worden. Door bijvoorbeeld kleine boeren vrij te stellen van de vergroeningsvoorwaarden, zet je ongeveer zeventig procent van de Roemeense boeren buiten spel. Zij hoeven niet aan de eisen te voldoen en daarmee zeg je eigenlijk: ‘blijf maar klein en ouderwets, jij hoeft niet mee te doen.’ Boeren moeten juist gestimuleerd worden.”

U heeft zich de afgelopen vijf jaren in het Europees Parlement ingezet voor de agrarische sector. Hoe was dat?

“Ik was de enige landbouwvertegenwoordiger namens Nederland in de Europese landbouwcommissie. Voorheen kon ik nog samen optrekken met Jan Mulder van de VVD, maar hij had de afgelopen periode geen zitting meer in de landbouwcommissie. De andere Nederlander, Bas Eickhout van GroenLinks, heeft een zodanig andere visie dat we niet gezamenlijk konden optrekken. Het was voor mij een eenzame strijd, maar wel een die gevoerd moest worden.”

Heeft u succes geboekt?

“Gelukkig kreeg ik wel steun van de voltallige EVP-fractie en van andere fracties. Alle rek die er zit in de vergroeningsmaatregelen in het nieuwe Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is te danken aan mijn fractie. Zo simpel is het. Ik hoop van harte dat de ruimte die wordt geboden ook door Nederland wordt benut. Ik vind het verbazingwekkend dat staatssecretaris Sharon Dijksma in Brussel pleit voor een werkbare vergroening en in Nederland nu toch pleit voor nationale koppen op het Europese beleid. Als je in Brussel A zegt, moet je dat in Den Haag ook doen.”

U spreekt alsof u in de landbouwcommissie zat. Maar u was geen vast lid, maar plaatsvervangend.

“Dat klopt, maar ik heb me daarom niet minder ingespannen. Er zijn altijd mensen afwezig, waardoor ik toch mijn invloed kon uitoefenen. Bovendien zitten er andere mensen van mijn Europese fractie, de EVP, in de landbouwcommissie die dezelfde visie hebben en die als vast lid wel stemrecht hebben. Wij hebben als landbouwcommissie van de EVP regelmatig overleg.”

Wat wordt straks de positie van het CDA in de Europese landbouwcommissie?

“Wij zullen als CDA na de verkiezingen sowieso weer iemand in de landbouwcommissie hebben. Als chef d’equipe wil ik straks met zoveel mogelijk zetels ook bemensing op posten die van belang zijn voor de landbouw. Daarbij gaat om posten als de milieucommissie en de commissie voor internationale handel. “

Gaat u voor een permanente plek in de landbouwcommissie?

“Als mensen op het CDA stemmen, kunnen ze er zeker van zijn dat ze vertegenwoordigd worden in de landbouwcommissie. CDA’ers zijn niet groen achter de oren, maar groen tussen de oren. Onze hele fractie heeft een landbouwhart. Dat is bij andere partijen wel anders. Als je bij de VVD kijkt, zijn er kandidaten die voor de landbouw gaan, maar er zijn binnen dezelfde fractie ook kandidaten die zo snel mogelijk van het landbouwbeleid af willen. In de landbouwcommissie steunden hun fracties de verruiming van de vergroeningsmaatregelen, maar in de plenaire vergadering stemden PvdA en VVD tegen.”

Hoe wordt in Brussel naar de Nederlandse landbouw gekeken?

“Het beeld is een beetje dubbel. Aan de ene kant is er respect voor de effectieve wijze waarop de Nederlandse landbouw produceert. Dat veroorzaakt ook wat jaloezie bij andere lidstaten. Het beeld van de Nederlandse landbouw wordt ook aangewakkerd door het beeld dat er in Nederland zelf wordt geschept. In Nederland wordt verwijtend over de boeren gesproken, terwijl in Frankrijk juist met trots wordt gesproken over ‘hun’ boeren. De boeren hebben in Frankrijk een belangrijkere plek in de maatschappij.”

U heeft er met Annie Schreijer-Pierik op de lijst een geduchte concurrent bij gekregen. Zij zal ook voor de agrarische stemmen gaan.

Bent u niet bang dat ze uw plaats op landbouwgebied gaat innemen?

“Annie Schreijer is een zeer goede campagnevoerder. Ze is een kandidaat met beide voeten in de samenleving. Annie en ik zijn allebei nuchtere vrouwen met een gezond boerenverstand. Er is in Brussel wel behoefte aan dit soort politici, die niet alleen in de Brusselse bubbel leven. Voor de Europese verkiezingen geldt dat elke stem telt. Ik heb er veel belang bij dat we met een  zo groot mogelijke delegatie naar Brussel gaan.”

Voor hoeveel zetels gaat u?

“Behoud van de vijf zetels zou voor het CDA een heel mooie prestatie zijn.”

Wat zijn uw plannen voor de komende periode?

“Europa moet meer gaan sturen op doelen. De manier waarop deze worden gerealiseerd moet aan de lidstaten, gemeenten of liever nog aan ondernemers worden overgelaten. Daarnaast moet de handhaving van regels verbeteren, waardoor Europese regels, zoals groepshuisvesting voor zeugen, ook worden nageleefd. Naleving is echt de achilleshiel van Europa. De handhaving van regelgeving wordt nationaal geregeld. De handhaving van Nederland stopt bij Hazeldonk, terwijl de regels voor heel Europa gelden. De handhaving moet echt beter worden. Dat was ook een van de voornaamste conclusies in mijn rapport over voedselfraude dat ik heb opgesteld naar aanleiding van de fraude met paardenvlees. De boer en de consument zijn de dupe van slechte handhaving. Handhaving van regels staat sinds mijn voedselfrauderapport steviger op de agenda”