AlgemeenAchtergrond

Boer voorlopig dupe van ruzie in de coalitie

VVD en PvdA zijn dan wel coalitiegenoten, eensgezind zijn ze op landbouwgebied niet. De behandeling van de melkveewet heeft het gedwongen huwelijk nog meer op scherp gezet.

Met de vraag “Is het een vrije kwestie binnen de coalitie?” dwong Jesse Klaver (GroenLinks) de PvdA-fractie recent openlijk toe te geven dat VVD en PvdA als coalitiepartners echt niet op een lijn zitten als het gaat over de toekomst van de melkveehouderij. Dat de visies mijlenver uiteen liggen is de afgelopen twee jaar al duidelijk geworden. Maar nu PvdA-Kamerlid Henk Leenders hardop moest zeggen dat de meningen wel erg veel verschillen, is het officieel bekrachtigd.

Het melkveedossier brengt staatssecretaris Sharon Dijksma, van PvdA-huize, in moeilijk vaarwater. Ze moest met een wetsvoorstel komen waar de VVD zich in kan vinden. Het werd een voorstel dat lijkt te zijn uitgeruild tussen de partijen; het werd een VVD-voorstel en geen PvdA-voorstel. Het wetsvoorstel Verantwoorde groei melkveehouderij ging zo ver, dat Dijksma hiermee zelfs de sector rechts inhaalt. Het wetsvoorstel pleit voor de mogelijkheid tot groei van melkveebedrijven op voorwaarde dat er voldoende grond is voor de mest óf dat de extra geproduceerde mest volledig wordt verwerkt. De melkveehouderij heeft hiermee een vrijbrief om te intensiveren. Naast het wetsvoorstel wilde Dijksma afspraken maken met de sector om ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk koeien in de wei blijven. De sector is zelf verantwoordelijk om het fosfaatplafond van 84,9 miljoen kilo niet te overschrijden.

De sector blijkt huiverig om de grondgebondenheid zelf te regelen en komt met het verzoek om de grondgebondenheid in de wet te regelen. Dijksma wilde er vooralsnog niet aan, maar gaat overstag en komt met de mogelijkheid om dit via AMvB te regelen. De VVD mokt: dit zou de sector toch zelf moeten kunnen regelen? Extra wettelijke regels voor de sector wil de VVD niet.

In de aanloop naar het debat over de melkveewet werd al druk onderhandeld tussen verschillende fracties om het wetsvoorstel meer richting te geven naar de breed gedragen wens om de sector grondgebonden te laten ontwikkelen. Oppositiepartijen komen met voorstellen. Zo dient Carla Dik-Faber van de ChristenUnie een amendement in dat kiest voor de middenweg. Ze pleit voor het toestaan van een fosfaatoverschot van 50 kilo per hectare. Dat is tussen de wens van de sector, 100 kilo fosfaat per hectare, en de wens van de natuurorganisaties om geen fosfaatoverschot toe te staan.

PvdA-Kamerlid Sjoera Dikkers geeft vooraf aan het debat al aan dat ze het amendement ‘interessant’ vindt. Tijdens het debat moet Dikkers echter inschikken. VVD-Kamerlid Helma Lodders wil namelijk koste wat het kost geen aanvullende regels voor de melkveehouders. “Als er aanvullende amendementen of moties worden aangenomen, moet ik mijn fractie adviseren tegen de wet te stemmen”, zei ze. Dat is heldere taal. Op opmerkingen dat ze hiermee de derogatie in gevaar brengt, reageert Lodders afwijzend. “We hebben het over fosfaten, maar we zijn een wet aan het behandelen die niet stuurt op de fosfaatproductie.”

Lodders legt met haar opstelling een bom onder het debat. Binnen de PvdA zijn de meningen over het landbouwdossier al verdeeld. Een deel van de fractie heeft vooral duurzaamheid, milieu en dierenwelzijn hoog in het vaandel. Een ander deel vindt dit ook belangrijk, maar gunt de sector meer tijd en hecht meer waarde aan de economische kansen van de sector. Dijksma schijnt met enige regelmaat richting te moeten geven aan haar eigen fractie in de Kamer.

Naast lastigheden binnen de fractie is Dikkers nu ook met handen gebonden door de VVD en haar eigen staatssecretaris. Vanwege het grote belang van de wet voor behoud van derogatie moet de wet aangenomen worden. En daar is de VVD voor nodig. SP, D66 en PvdD zullen het wetsvoorstel niet steunen. Daardoor is een meerderheid over links niet haalbaar. Een meerderheid van PvdA, CDA, SGP en PVV is alleen mogelijk als ook de ChristenUnie, 50+ en de drie afgescheiden PVV’ers meestemmen. Dat is niet te verwachten, omdat 50+ vaak meestemt met GroenLinks en SP. Daar komt bij dat CDA-Kamerlid Jaco Geurts ook duidelijk is: “Als het 50 kilo wordt, is het voor ons over”.

Dijksma heeft er dus alle belang bij dat de VVD binnenboord blijft. Omdat haar eigen fractie de staatssecretaris niet zal willen afvallen, zal Dikkers op dit moment geen moties of amendementen over een grens aan het fosfaatoverschot per hectare steunen. Gevoelsmatig zal de PvdA wel willen. Een motie die vraagt om een grens van 50 kilo per hectare was opgesteld en is in de fractie zelf besproken. Veel verder dan de onderhandelingen kwam de motie niet. Hij werd niet ingediend.

De starre houding van de VVD en de ruzie met de PvdA belemmert het vinden van een oplossing. VVD wil niks en PvdA durft niks. De oppositie voelt zich ook voor het blok gezet. Na enkele serieuze pogingen om tot een oplossing te komen, lijkt ook de oppositie de kont tegen de krib te gooien. Partijen zijn klaar met de ruzie tussen VVD en PvdA. En dus ligt het debat stil.

Een tweede poging om invulling te geven aan de grondgebondenheid zal in december plaatsvinden, als de invulling van de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) aan de orde komt. De vraag is of de fracties er dan, met een onderbouwing van het LEI, wel uit komen. Ondertussen zijn melkveehouders de dupe van de ruzie tussen de coalitie: zij weten nog steeds niet hoe ze volgend jaar mogen ontwikkelen.

Beheer
WP Admin