Boeren moeten het op social media nog wel eens ontgelden. Mensen die zo hun eigen ideeën hebben over de landbouw of het houden van dieren, komen soms fel uit de hoek (zie ervaringen veehouders onderaan dit artikel).

Prof. dr. Noëlle Aarts, hoogleraar socio-ecologische interacties aan de Radboud Universiteit, legt uit dat dit verschijnsel niet nieuw is. “Toen ik 25 jaar geleden mijn promotieonderzoek deed over communicatie over natuur en natuurbeleid, werden boeren ook al aangevallen. Ze kregen te horen dat ze natuurhaters waren. Maar boeren zeiden zelf: daar heb je weer iemand met zo’n stropdas.”

De stereotyperingen zijn volgens Aarts nog steeds hetzelfde, net als de aanvallen en de terminologie. Het is communicatie tussen mensen die het fundamenteel oneens zijn. En laat dat nu net zijn waar we niet goed in zijn, legt ze uit. “We hebben vooral de neiging om te praten met ‘ons soort mensen’, mensen die het met ons eens zijn. Sociaal contact is een levensbehoefte. In een groep mensen waar je het mee eens bent, voel je je veilig.”

Niet gooien met kennis

Stel je een discussie voor tussen een veehouder en iemand die alle veehouderij afkeurt, zoals een activistische veganist. Dat gesprek geeft aan beide kanten een ongemakkelijk gevoel. “Wat je ziet, is dat mensen proberen die ander over te halen naar zijn kamp. Daar zetten ze overtuigingsstrategieën voor in, zoals beschuldigen, stereotyperen en stigmatiseren.” Dit valt onder de gewelddadige communicatiestrategieën, net als gooien met kennis. “Daarmee zeg je impliciet dat jij de feiten hebt, en wat heeft de ander dan, emoties?”

Wij staan, zo legt Aarts uit, weinig stil bij verbale agressie. Conflicten beginnen vaak om iets inhoudelijks, maar als mensen het fundamenteel oneens zijn, gaan ze grenzen over. In een felle discussie tussen tegenpolen, ziet de ander je als de slechtst mogelijke versie van wat hij of zij verafschuwt.

Hoe ga je om met fundamenteel andersdenkenden?

Maar hoe moet het dan wel? “We moeten beter leren omgaan met mensen die ergens fundamenteel anders over denken”, meent Aarts. “Niet op een defensieve wijze, daarmee vergroot je de afstand, je moet de ander open tegemoet komen.”

Begrip voor iemand die ergens fundamenteel anders over denkt, wil niet zeggen dat je je eigen perspectief overboord moet gooien. Het is ongemakkelijk voor een veganist om te zien dat een boer heel goed met dierenwelzijn bezig kan zijn en voor een boer is het ongemakkelijk om te zien dat de veganist redelijk kan zijn in zijn ideeën over de veehouderij. “Maar je kunt elkaar vinden op het punt dat je allebei tegen uitwassen in dierenhouderij bent. Dan creëer je je ruimte en krijg je begrip.”

Zoontje varkenshouder aangevallen op social media

Varkenshouder Theo Vernooij in het Gelderse Nijkerk vertelde via het twitteraccount @boerburgertweet over zijn bedrijf en werd bestookt met negatieve reacties.

Ik krijg nog meer energie van negatieve berichten op mijn tweets. Ben pas 1 dag bezig

— Boerburgertweet (@Boerburgertweet) 2 januari 2018

Theo Vernooij en zijn zoon. – Foto: Ton Kastermans

“Je moet niet uit emotie reageren, dus ik heb steeds even tot tien geteld voor ik reageerde. Maar ze gingen wel ver: iemand viel mijn zoontje aan en er kwamen vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog langs. Ik vind dat een grens overgaan.”

“Inhoudelijk ben ik niet op de aanvallen ingegaan. Op alles heb ik steeds netjes gereageerd. Als je dat doet, terwijl activisten wel doorgaan met hun aanval, dan komt er op een gegeven moment ook een kentering en zeggen anderen: doe even normaal. Ik heb mensen uitgenodigd om te komen kijken. Maar dat heeft nog nooit iemand gedaan.”

Kalverhouder krijgt opmerkingen over concentratiekampen

Evelien Smit vertelde op social media over de kalverhouderij van haar en haar man Henry in het Drentse Nieuweroord.
_{Tekst gaat verder onder tweet}

Maandag pakken we de draad weer op met de Drentse boerin Evelien Smit. Zij neemt jullie mee voor een week in haar kalverhouderij. Een open en eerlijke inkijk om de burger te laten zien waar zijn/haar voedsel vandaan komt. Volgtip ook voor @RTVDrenthe @MargrietBenak @dvhn_nl pic.twitter.com/cpnAVurQNm

— Boerburgertweet (@Boerburgertweet) 25 november 2017

“Mensen gingen, opgejut door een Belgische actiegroep, op ons los. Toen we later een filmpje plaatsten (zie onderaan de tekst) gingen ze weer los, met opmerkingen over concentratiekampen. Het schijnt dat activisten vragen stellen vanuit een draaiboek, met de bedoeling om het dier zo dicht mogelijk bij de mens te plaatsen, zoals een hond of kat. Inhoudelijk zijn we er niet op in gegaan. Door gewoon te laten zien hoe we met onze dieren omgaan, kwam het weer tot rust. Vragen hebben we wel netjes beantwoord. De activisten bereik je niet, de onwetende mensen juist wel, die kun je in jip-en-janneketaal uitleggen wat je doet en waarom je dat zo doet. Open communicatie werkt: vertel over je passie en breng het goede naar buiten.”