1966: Koeien vielen dood neer van knollen

Het was even puzzelen of het hier voederbieten of stoppelknollen betreft. De meeste boeren die de foto uit 1960 voor Boerderij bekeken, gaan voor stoppelknollen ook al zijn ze aan de grote kant.

De knollen waren bij uitstek wintervoer. Zolang de grond niet keihard bevroren was, kon men ze vers oogsten. Ze dienden wel met mate gevoerd te worden en minstens zes uur voor het melken. Anders ging de melk naar knollen ruiken en soms ook smaken. Te veel knollen leidde bovendien tot ‘schijterij bij het vee’.

Vanwege het weelderige loof dachten boeren dat stoppelknollen veel mest nodig hadden. Dat was niet altijd waar. Vooral bij later zaaien, moest de gift juist omlaag omdat de benutting dan afnam. – Foto: Misset

Nitraatvergiftiging

Opmerkelijk was 1966. Opvallend veel koeien stierven aan het eind van dat jaar aan nitraatvergiftiging na het vreten van stoppelknollen. Minstens 50 bedrijven, allen op de zandgronden, hadden ermee te maken. Onderzoek wees uit dat de knollen dat seizoen erg veel nitraat bevatten. Dat zorgde bij de koe voor de vorming van nitriet hetgeen de zuurstofvoorziening in het bloed verstoorde. Getroffen koeien vielen bewusteloos neer en gingen meestal dood.

Het hoge nitraatgehalte kwam door relatief laat zaaien en een te royale bemesting. Een snelle intrede van een koude periode deed de rest. Het steeds later zaaien, achter de graanoogst aan, kwam door de opkomst van maaidorsers, die later en langer door oogsten van graan mogelijk maakten.