Foto: Misset BoerenlevenAchtergrond

1960: Opkomst van de ‘knetterbijl’

Twee mannen werken met een elektrische kettingzaag om zogenaamd geriefhout in te korten. De foto is gemaakt in 1960.

De zaag ging als een heet mes door de boter en in no time was het werk gedaan. Dat was een hele verbetering vergeleken met de voorgaande methode; die van de spanzaag die gewoon met de hand heen en weer werd bewogen.

De kettingzaag was er al wel langer, maar voor particulier gebruik waren de eerste ontwerpen niet erg handig. Logge dingen waren het, van 30 kilo of meer. Om ze te bedienen waren twee personen nodig. Het waren zagen die door bosarbeiders werden gebruikt, niet door boeren.

Aanvankelijk werden kettingzagen alleen in de bosbouw gebruikt, maar gaandeweg veroverden ze ook het boerenerf. Weidepaaltjes en houtsingels inkorten werd een fluitje van een cent. - Foto: Misset

Aanvankelijk werden kettingzagen alleen in de bosbouw gebruikt, maar gaandeweg veroverden ze ook het boerenerf. Weidepaaltjes en houtsingels inkorten werd een fluitje van een cent. – Foto: Misset

Het waren twee Noren die na de Tweede Wereldoorlog een handzamer versie in elkaar knutselden met een hulpmotortje voor een fiets, een primusbrander en een frame voor verwarmingsbuizen. Een wapensmid bedacht het systeem van de direct aangedreven ketting. De eerste versies wogen nog steeds behoorlijk wat: 17 kilo met een 125 cc-motor die 4 pk leverde bij 4.000 toeren. Maar het begin was er, en gaandeweg ontwikkelde de zaag door tot het handzame ding dat het nu is.

Toch was de weerstand tegen de ‘knetterbijl’ aanvankelijk groot. Arbeiders zagen dat hun werk werd bedreigd en saboteerden niet zelden de zagen. Het was vergelijkbaar met de komst van de maaibalk die het werk van de seizoensmaaiers verdrong.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 16 van dinsdag 16 januari en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen

In de rubriek Zo ging het toen gaan we terug in de tijd. Boerderij bestaat al meer dan 100 jaar en aan de hand van foto's uit het archief kijken we naar de agrarische sector in de vorige eeuw. Benieuwd naar meer historie? Check het dossier Zo ging het toen.

Beheer
WP Admin