1961: Persen met de paardenkop

De huidige combine, de naam zegt het al, combineert de werkgangen die vroeger apart uitgevoerd werden: maaien en dorsen.

Vroeger maaide men het graan met korrels en al af. Het dorsen gebeurde later, op het erf. De mannen op de wagen gooien met de vork de graanschoven in een dorsmachine. Deze is op de foto hieronder niet goed te zien.

Paardenkop

Beter in beeld is de stropers erachter. Dat was een zogenaamde carterpers, in de volksmond paardenkop genoemd. Nadat de graankorrels los getrommeld waren, werden de graanstengels verder getransporteerd en door een jaknikkend mechanisme, de paardenkop, samengeperst tot compacte balen. Aan de zijkant moest er handmatig nog bindmateriaal doorheen gestoken worden.

De capaciteit van deze balenpersen was destijds enorm. De nieuwste modellen konden 4.500 kilo stro per uur verwerken tot handzame balen van 50 bij 55 bij 550 cm. – Foto: Misset

Nu vinden we het een bewerkelijk iets, destijds waren boeren er maar wat blij mee. Voorbij waren de tijden dat het stro vork voor vork omhooggestoken werd naar de opslagplaats. Met minder mensen kon veel meer werk verzet worden. De paardenkop, veelal gemaakt door Ter Borg & Mensinga’s Machinefabriek in Appingedam (Groningen), was onderdeel van de opmars naar vergaande automatisering van het boerenwerk. Vandaag de dag wordt hij alleen nog ingezet bij demonstraties van oude landbouwmethodes.