‘Varkens nemen wraak op de moestuin’

Ik heb ze niet en zal ze nooit krijgen: groene vingers. In tegenstelling tot onze buurvrouw die zodra het kan van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de moestuin aan het werk is. De prachtigste groenten heeft ze, naast de mooiste bloemen, en van onkruid is niets te bekennen.

Keiharde, leemachtige grond

Ook ik had een moestuin in Nederland, op makkelijk bewerkbare zandgrond. Dat wij in de Eifel letterlijk steenrijk zouden worden, had ik niet verwacht. Na de eerste slag met de hak in de aarde heb ik rond staan dansen, woorden uitroepend die ik beter niet kan herhalen. Geen schep kreeg je in de keiharde leemachtige aarde, steen na steen kwam boven terwijl de buren vol leedvermaak toekeken. Van mijn enthousiasme bleef weinig over, sterker nog, ik kreeg een gruwelijke hekel aan de wildernis, zoals ik de moestuin inmiddels was gaan noemen. Die zag er niet uit.

Spekvarkens in schaapskleren

Ik wilde wraak, maar hoe? Het antwoord kwam van een schoolvriendin voor wie ik een schilderij had gemaakt van een Hongaarse Racka-ram. Ze was er zo weg van dat ze vroeg of ik voor haar moeder het portret van een Mangalitza wilde schilderen. Een Mangalitza? Daar had ik nog nooit van gehoord. Het blijkt een oud-Hongaars varkensras te zijn.

Het schilderij dat ik maakte van de Hongaarse Racka-ram. – Foto: Monique Vos

Dat ze een paar decennia geleden bijna waren uitgestorven komt omdat ze in tegenstelling tot de gangbare varkens zeer langzaam groeien. Door de inzet van liefhebbers als Barbara Meyer zu Altenschildesche in Leuvenum worden ze echter weer teruggefokt. Omdat ik altijd wil weten wat ik precies aan het schilderen ben, heb ik haar gebeld. Van haar hoorde ik dat deze spekvarkens in schaapskleren ook wel wolzwijnen worden genoemd, dat er drie kleurslagen zijn: blond, rood en zwaluwbuik, en dat inmiddels de uitgestorven zwarte Mangalitza word teruggefokt. In Hongarije waren er in de jaren negentig nog maar weinig zeugen te vinden. Het zijn varkens met een vriendelijk karakter. Ze passen zich goed aan aan de weersomstandigheden, ook ’s winters kunnen ze gewoon buiten lopen. De worpen zijn niet groot, meestal 4 tot 8 gestreepte biggen.

Zeugjes Porgy en Bess

Mangalitza’s zijn direct verwant aan het wild zwijn. Het is een oud ras, ontstaan door diverse kruisingen. In Nederland zijn er maar een paar fokkers, net als hier in Duitsland, waar maar 100 varkens van dit ras ronlopen. Dat hoorde ik van een Nederlands stel dat hier in de Eifel woont en mangalitza´s heeft. Ik heb ze gebeld en dan gaat het toch kriebelen. We zijn erheen gereden en kwamen terug met twee aandoenlijke zwaluwbuik-wildzwijnkleurige zeugjes die we Porgy en Bess hebben genoemd.

Woestenij wordt kale vlakte

In no time veranderde de woestenij die mijn moestuin was geworden, in een kale vlakte. Geen wonder dat het me niet lukte van dat stuk grond een goede moestuin te maken, ze wroetten zowat de fundering van een heel huis naar boven!

De varkens ploegden bijna een heel huis aan stenen boven. – Foto: Monique Vos

Na een jaar kwam er een beer bij, en nu hebben we er 9, herstel 14, want Bess ging uitgerekend deze oud en nieuw biggen. Helaas ging dat niet goed, door de stress vanwege het vuurwerk vonden we de volgende ochtend 8 dode biggen. Prachtig gestreept, helemaal gaaf. Wat zonde, want de veel langzamer groeiende Mangalitza´s krijgen gemiddeld een keer per anderhalf jaar biggen. Dan baal je behoorlijk.

Dan een grote verrassing: tot mijn verbazing liepen diezelfde middag vijf biggen rond. Het heeft zo moeten zijn, Mangalitza´s hebben, in tegenstelling tot de gangbare varkens, maar 10 spenen. De biggen zien er goed uit, en Bess is een geweldige moeder. Ze heeft al eerder biggen gehad.