Dalend fosfaatgehalte kost productievermogen

Wageningen – De bodemvruchtbaarheid van akkerbouwpercelen loopt achteruit als gevolg een lagere fosfaattoestand.

Onderzoekslaboratorium BLGG AgroXpertus vergeleek bodemanalyses van 10 jaar geleden met die van nu. Daaruit blijkt dat de fosfaatgehaltes van akkerbouwpercelen teruglopen. Een vergelijkbaar onderzoek in 2009 liet deze daling nog niet zien.

Aanscherping fosfaatnormen

Door de verdere aanscherping van de fosfaataanvoernormen lukt het akkerbouwers blijkbaar niet meer om de gewasonttrekking en vastlegging in de bodem met bemesting te compenseren. Het effect van de steeds strengere mestwetgeving is nu door te dringen.

Beleidswijziging

Op de lange termijn zal er bij een ongewijzigd beleid een evenwichtssituatie op lager niveau ontstaan. Hoe lang dat duurt en op welk niveau dat is kan BLGG productmanager Arjan Reijneveld niet zeggen. Dat hangt heel erg van het bodemtyp e af. Bijkomend probleem is dat door de lage fosfaatnormen ook de organischestof-voorziening van de percelen in de knel komt.

Bodemmonster

BLGG vergeleek bodemmonsters uit de periode 2010-2014 met die uit de periode 2004-2008. In 53 procent van de akkerbouwpercelen liep de hoeveelheid P-beschikbaar terug. In 36 procent van de percelen bleef de toestand nagenoeg gelijk. Onder gelijk verstaat BLGG ook een stijging of daling met maximaal 0,5 milligram beschikbare fosfaat per kilo grond.

Wordt dit nog uitgesplitst, dan blijkt dat op bijna 80 procent van de percelen de fosfaattoestand in tien jaar tijd is terug gelopen. In 11 procent van de onderzochte postcodegebieden is een stijging van de hoeveelheid beschikbare fosfaat gemeten.

Niet door te vertalen naar Pw-getallen

De door BLGG gemeten hoeveelheid beschikbare fosfaat is volgens productmanager Arjan Reijneveld niet rechtstreeks door te vertalen naar de Pw-getallen waarop de wettelijke bemestingsnormen zijn gebaseerd. Omdat het Pw-getal wordt berekend uit de plantbeschikbare fosfaat en de in de bodem gebonden hoeveelheid fosfaat, lijken deze waarden dus ook te dalen.

In 2009 nog geen verlaging fosfaatgehalte

In 2009 uitgevoerd onderzoek was nog geen verlaging gevonden. Het gaat nu dus wel hard. Met de verdere aanscherping van de fosfaataanvoernormen lijkt er een omslagpunt bereikt. De jongste cijfers tonen aan dat de gewasonttrekking en de vastlegging van fosfaat in de bodem hoger zijn dan de aanvoer. Vanaf 2015 mag op percelen met een Pw boven de 55 nog maar 50 kilo fosfaat per hectare aangevoerd worden.