Zoete aardappel perspectiefvol gewas

Onder de noemer ‘Excursie zoete aardappelonderzoek’ zijn voor geïnteresseerden verschillende nieuwe teelten vanuit de Biobased Innovations Garden onder de loep genomen. De uiteenlopende, vaak exotische gewassen worden geteeld op een terrein van 1,2 hectare bij Agrarisch Innovatie en Kenniscentrum Rusthoeve, bij Colijnsplaat in Zeeland. De nadruk lag uiteraard op de zoete aardappel. Adrie Albregtse, tuinman van de Bio Based Garden, geeft hier uitleg over de teelt.

Foto's: Anton Dingemanse

De zoete aardappel gaat meer en meer onderdeel worden van de voeding bij grote groepen mensen. Vrijwel 100% hiervan moet worden geïmporteerd. Daarom is het voor Delphy interessant om te onderzoeken wat de teeltmogelijkheden in het Nederlandse klimaat zijn. Van de vele rassen zijn er maar enkele die in dit klimaat in zekere mate gedijen. Op laatstgenoemde is het onderzoek van Delphy gericht.

Het plantgoed moet worden geïmporteerd, omdat met name de temperatuur in het vroege voorjaar te laag is om de kieming op gang te brengen. De knollen gaan zich ontwikkelen bij de worteling, en als het groeiseizoen lang genoeg duurt, daar waar de ranken gaan wortelen.

Een enkele plant met knollen. Het kantelpunt waarop deze teelt rendabel kan zijn ligt op de kilo-opbrengst. Bij deze proeven ligt dat op ongeveer 15 ton per hectare, hooguit. De teelt van dit gewas vergt aandacht en goede omstandigheden, met name voldoende warmte en vocht.

Het vruchtvlees van de zoete aardappel neigt vaak naar oranje, hoewel anders gekleurd ook voorkomt, evenals bij andere gewassen.

De zoete aardappel is familie van de haagwinde. De bloem geeft dat ook aan en ontwikkelt een fors uitgebreid rankenstelsel, wat zo zijn eigen teeltproblematiek met zich meebrengt. Ondanks de naamgeving 'aardappel', is dit gewas totaal niet gevoelig voor bijvoorbeeld phytophthora en andere specifieke aardappelziekten.

In de Biobased Garden worden gewassen duurzaam geteeld, dat wil zeggen zonder gebruik van meststoffen. Exotische gewassen die in ieder geval in dit klimaat gedijen en waar potentie in lijkt te zitten, worden op een andere locatie onderzocht. Er wordt gekeken hoe ze reageren op bijvoorbeeld toevoeging van meststoffen. Zo ook de zoete aardappel. Op deze locatie zijn verschillende rassen geteeld onder verschillende omstandigheden. Zo werd de grond voor een deel afgedekt met afbreekbare folie, om de grond warm te houden en onkruid in het begin van de groeifase te voorkomen.

Tijdens de bijeenkomst is ook aandacht besteed aan andere gewassen die eerder in de Biobased Garden werden geteeld. Een van die gewassen is yacon, een gewas uit Zuid-Amerika dat daar al duizenden jaren voor zowel menselijke als dierlijke consumptie wordt geteeld. Hier geeft Cor van Oers van Delphy toelichting op het gewas.

De knol van de yacon kan zowel rauw als bereid worden gegeten. Het loof is geschikt voor veevoeder en kan worden ingekuild. De teelt van dit gewas levert geen noemenswaardige problemen op en het levert aan knollen ongeveer 50 ton per hectare op.

De vermeerdering is ook eenvoudig. Tijdens de groei ontwikkelen zich broedknolletjes voor het volgende seizoen, rond de aanzet van de stengel aan de knol. Op de foto zichtbaar als paarsachtige uitstulpingen.

Alleen voor de oogst wordt nog gezocht naar de beste methode. Deze yacon staat op traditionele aardappelruggen, wat het rooien wellicht kan vergemakkelijken. Inmiddels heeft een loonwerker zich gemeld om deze zorg te zijner tijd op zich te nemen.

Uit de bloei blijkt de yacon een straalbloemige te zijn. De suikers in de wortels hebben lange ketens en bestaan dan ook uit inuline, de zoetstof die diabetici tot zich kunnen nemen. Hierdoor kan de yacon een interessant gewas zijn voor inulinewinning.

Enkele andere gewassen uit Peru die daar van belang zijn voor de voeding, zijn occa en mashua. Hier kijkt Albregtse naar de knolontwikkeling van de mashua. Dit gewas wordt in Peru ook wel tussen de aardappelen geteeld om ziektedruk te verminderen.

Dit gewas is familie van Oost-Indische kers. De bladeren, de bloemen en de kiemen zijn smakelijke voedingscomponenten. Hier is het beginstadium van de knolvorming te zien. Hoe de knollen zich uiteindelijk ontwikkelen is nog onbekend. Vorig jaar werd ongeveer 20 ton geoogst.

Dit zijn de knolletjes van de occa in beginstadium. Ook hiervan werd vorig jaar 20 ton geoogst. Dit gewas staat in Peru als vierde op de ranglijst van voedingsgewassen.