Zaaischijvencontrole voor goede start nieuwe groeiseizoen AkkerbouwFoto

Zaaischijvencontrole voor goede start nieuwe groeiseizoen

Om bieten- en cichoreitelers weer goed voorbereid het volgende seizoen te laten ingaan, verzorgt het IRS in Bergen op Zoom de zaaischijvenkeuring, evenals voorgaande jaren.

Het meten is een secure aangelegenheid. Jan Mulders van het IRS heeft de zaaischijf op een volkomen vlakke, stalen plaat gelegd. Nu brengt hij met pasplaatjes van 0,5 mm de digitale dieptemeter op de juiste hoogte om de celdiepte te kunnen meten.

Na de keuring wordt de schijf gemerkt met jaartal en keurmerk.

Bij de binnenvullende schijven worden alle cellen gemeten. Ook hier geldt de 0,1 mm tolerantie voor alle cellen. Maar als hier een cel de tolerantie overschrijdt, wordt de schijf afgekeurd. Een van de metingen van de cel is met een meetstift. Monopill levert een meetstift bij de geleverde machine, zodat de teler zelf al een indicatie kan krijgen omtrent de slijtage van de cel. Die meetstift mag niet door de cel gaan, dan is de cel te ruim.

Deze schijf is bijvoorbeeld niet gereinigd. Wanneer de omtrek van de schijf is aangekoekt, zal dit een onjuist meetresultaat opleveren.

Een punt waar het IRS veel waarde aan hecht, is dat de zaaischijven schoon binnenkomen. De controle is gratis, dus mag er verwacht worden dat deze voorwaarde wordt nageleefd.

Hier een schijf met vierkante cellen. Deze cel vertoont slijtage, maar heeft waarschijnlijk ook mechanische schade opgelopen.

De gemeten waarde wordt op een formulier ingevuld. In totaal komen er, bij een twaalfrijer, 12 dubbele kolommen van respectievelijk diepte- en diametermeting op het formulier te staan.

Ook wordt bij binnenvullende schijven de dikte van de schijf gemeten. Is die te ver afgesleten, dan volgt er ook afkeuring. In feite bepaalt de diameter van de zaadpil de tolerantie van slijtage.

Nadat de schijven zijn gekeurd, worden de meetgegevens opgeslagen in de computer. Nu kunnen de schijven met keuringsrapport weer worden teruggezonden naar de afzender. Maar het is uiteindelijk aan de teler of hij nog met door het IRS afgekeurde schijven gaat zaaien.

De beide merken. Links een gestileerde biet bij goedkeuring en rechts een kruis voor afkeuring.

Ook wordt gekeken naar andere slijtagepunten. Bij deze buitenvullende zaaischijf heeft de uitwerper een slijtspoor veroorzaakt, omdat de uitwerper en de zaaischijf niet corresponderend stonden afgesteld.

Nog een voorbeeld van typische slijtage. De voorste schijf is nieuw. De achterste schijf is duidelijk uitgesleten en laat ook slijtage zien in de vorm van een putje in de cel, veroorzaakt door de zaadpil. In een dergelijke uitgesleten cel kan een tweede zaadpil meegaan, waardoor dubbelen ontstaan. Of de pil kan breken, waardoor het gruis in een andere cel terechtkomt en er een misser ontstaat.

Dat de zaaischijvenkeuring nodig is blijkt uit de resultaten; afgelopen jaren werd zo'n 20% van de schijven afgekeurd. De keuring is gratis, alleen de verzendkosten komen voor rekening van degene die de schijven laat keuren. Foto's: Anton Dingemanse

Van een buitenvullende zaaischijf worden 20 willekeurige cellen gemeten. 10 dieptemetingen en 10 diametermetingen. De verende voeler van de meter wordt in de cel gedrukt, tot beide armen van de meter tegen de zaaischijf komen. De gemeten waarde is de diepte van de cel. Wanneer het gemiddelde van de metingen meer dan 0,1 mm ruimer is dan voor tolerantie aanvaardbaar is, dan is de schijf voor dit onderdeel afgekeurd.

De diameter wordt met een digitale schuifmaat gemeten. Ook hier geldt de tolerantie van maximaal 0,1 mm over het totaal van de gemeten waarden.

Beheer
WP Admin