‘Slecht besluit van de NAK’

De Nederlandse Algemene Keuringsdienst (NAK) heeft voor pootgoed de groeischeurnorm verruimd. Klaas Dijkstra vindt dat dat besluit moet worden ingetrokken.

Als oud-pootgoedteler en als voormalig lid van de vaste commissie voor pootaardappelen van de NAK heb ik met verbazing kennisgenomen van het besluit van de Vaste Commissie om de norm voor groeischeuren in pootaardappelen te verruimen. Dit had nooit mogen gebeuren en moet door het Bestuur worden geblokkeerd. Dit kan niet en dit mag niet, om wereldwijd geloofwaardig te blijven. Ik heb daar de volgende argumenten voor.

Argumenten om besluit in te trekken

Binnen de NAK is een zorgvuldige procedure vastgesteld om wijzigingen in het keuringsreglement te regelen. In de vroege herfst kan iedereen met voorstellen komen. Deze voorstellen worden, voorzien van een advies van de NAK, ter discussie gesteld in de diverse organisaties die betrokken zijn bij de pootgoedhandel. Daarna besluit de vaste commissie om het reglement voor de komende oogst al dan niet te wijzigen. Deze procedure is onder andere één van de argumenten om de ZBO-status van de NAK te behouden, een onafhankelijke en democratische besluitvorming. Individuele invloed mag nooit een rol spelen. Dit is nu wel gebeurd. De VAVI heeft enkel een economisch belang om voldoende aanvoer van pootgoed tegen een zo laag mogelijke prijs in stand te houden. (De VAVI is trouwens geen directe partner in deze discussie, ze zijn “afnemers” en hadden zich via de afnemersvertegenwoordigers moeten laten horen, zijnde LTO/NVA).

Agrico heeft hierin alleen een economisch belang, om zo veel mogelijk pootgoed te verkopen, en had het verzoek moeten laten lopen via zijn vertegenwoordiger, zijnde de NAO.

Gewijzigde spelregels

Het wijzigen van de spelregels tijdens de wedstrijd is not done! Sommige telers hebben al gesorteerd en achteraf gezien dus te veel aardappelen met groeischeuren in de voerbak gegooid. Daarnaast zal de extra aanvoer van pootaardappelen een prijsdrukkend effect hebben op leveranciers van “vrije” rassen zoals Bintje. Ook deze telers ondervinden hierdoor schade.

Dat er gediscussieerd wordt over een ‘schoonheidsgebrek’ doet niet ter zake. De normale procedure dient gevolgd te worden, al is het alleen maar om de goede naam die de NAK wereldwijd heeft, te waarborgen. Deze gang van zaken schept een onaanvaardbaar precedent.

Hoog percentage groeischeuren

Het argument dat pas in een laat stadium de omvang van het probleem duidelijk was, is niet steekhoudend. Een handelshuis dat zijn buitendienst op orde heeft had dit eind augustus al kunnen weten, en had toen al aan de bel kunnen trekken. Maar ook dan gelden nog steeds de voorgaande spelregels en had een wijziging pas in kunnen gaan per oogst 2017. Het is trouwens niet de eerste keer dat de teelt wordt geconfronteerd met een hoog percentage groeischeuren, hetgeen blijkbaar nooit heeft geleid tot een verzoek om de regels te versoepelen.

‘Besluit onmiddellijk intrekken’

Ook kan getwijfeld worden of de nood wel zo groot is dat deze drastische maatregel getroffen moet worden. De fritesindustrie heeft uiteraard voorkeur voor bepaalde rassen om te verwerken, maar als ik hoor dat nu ook bovenmaatse Spunta’s worden verwerkt, dan blijkt de industrie degelijk wel alternatieven te hebben.

Het genomen besluit is alleen een kortetermijnbelang van een aantal spelers in deze markt en tegelijkertijd een aantasting van de integriteit van het instituut, dat mededrager is van onze exportpositie, de NAK. Het Bestuur kan naar mijn oprechte mening maar één ding doen: het besluit onmiddellijk intrekken en later de discussie over dit schoonheidsgebrek via de normale procedure te voeren.