‘Landbouwgewas of bos?’

Grootschalig bos aanplanten is geen effectieve manier om extra kooldioxide vast te leggen, vindt Jos Steenhuis.

Recentelijk kwam de discussie los over het klimaat.

Om een halt toe te roepen aan het gebruik van fossiele brandstoffen en de CO2-uitstoot, kwam de Nederlandse bos- en houtsector onlangs met het plan om de komende drie decennia in Nederland 100.000 hectare bos te creëren. De totale kosten worden geraamd op drie miljard euro. Een bos zo groot als de Veluwe. Waarom nu 100.000 hectare? Dat is een van de dingen die mij niet duidelijk zijn geworden. En wat levert het op aan reductie van broeikaseffect?

Want daar gaat het om!

Zuurstof en kooldioxide in evenwicht

Een gezonde plant, welke plant dan ook, is in staat om via bladgroenkorrels en zonlicht, CO2 en water om te zetten in koolhydraten en zuurstof. Voor een plant zijn koolhydraten van belang om te kunnen groeien. De zuurstof gaat dan de lucht in. Deze zuurstof hebben wij dan weer nodig om van te leven.

Ook verbrandingsmotoren hebben zuurstof nodig, zoals ook zuurstof nodig is bij de biologische afbraak of het verbranden van organisch materiaal. Het maakt daarbij in principe niet uit of je het over een boom hebt of over een klein, vervelend onkruidplantje. CO2 nemen ze allemaal op en zuurstof gaat de lucht in. Doordat een plant groeit en later weer sterft, blijven zuurstof en kooldioxide in evenwicht.

Akkerbouwgrond waar planten op worden verbouwd omzetten in bos, om daarmee het broeikaseffect tegen te gaan, geeft niet het gewenste effect. Per saldo schiet je er namelijk niet veel mee op.

Wegvervoer, vliegtuigen en industrie zijn grote boosdoeners als het gaat om toename van het broeikaseffect.

Zolang de industrie en vervoerssector niet in staat zijn om de uitstoot van CO2 te verminderen, zal het broeikasprobleem alleen maar toenemen. Door bos als compensatie te planten, zal het broeikasprobleem structureel niet worden opgelost. Er zal meer moeten worden gedaan, ook het verminderen van het gebruik van fossiele grondstoffen. Een vlucht met het vliegtuig van Amsterdam naar Parijs geeft bijvoorbeeld bijna tien keer meer uitstoot aan CO2 dan dezelfde rit met de trein.

De bos- en houtsector maakt niet duidelijk waarom je nu akkerbouwgrond moet omzetten in bos. Ook al zul je in de loop der jaren hout uit het bos kunnen halen om er iets van te maken (bijvoorbeeld meubels), deze producten zullen vroeg of laat worden vernietigd, en dan komt alsnog CO2 vrij.

Europa kan beter focussen op de productie van plantaardige eiwitten, want daar is een fors tekort aan. De problematiek rond fossiele brandstoffen en CO2 zit niet zozeer in de plantaardige sector, maar meer in andere sectoren. En daar moet een oplossing voor worden gezocht, met name in besparing en hergebruik van energie.