‘Hoe moet het na 2020?’

Hoe moet het toekomstig EU-landbouwbeleid eruit zien? Iedereen mag meedenken!

Het fosfaatgedoe houdt de gemoederen nog steeds bezig. Niet alleen de pers, maar vooral ook de boeren zelf. Ik heb alle reacties op mijn columns over fosfaat nog eens bekeken, en er valt iets op. Er zijn veel reacties die vragen om de bal bij de individuele boer te leggen. De helderste van allemaal was van ene Jesse W. Dat klinkt als een crimineel, maar het is een verstandige lezer van Boerderij. Hij schrijft (iets ingekort): “AMVB, en net zoals in België een bedrijfsspecifieke nitraatnorm. Gemakkelijk te controleren. Al jaren toegepast, en goedgekeurd door Brussel. In te passen in de gecombineerde opgave voor 2017. Dan is bij de start van 2018 alles goed in beeld voor Brussel, succes verzekerd.” Martijn van Dam mag trots zijn op zulke meedenkers. Wel kan ik zo de boeren aanwijzen die dit geen goed plan vinden, en ook de VVD zal er niet gelukkig mee zijn, maar het is uitvoerbaar, en dat is al heel wat.

Huidig beleid loopt tot 2020

Het lijkt me nuttig deze lijn van meedenken door te zetten. Het ministerie van Van Dam heeft me gevraagd op te schrijven, hoe het na 2020 verder moet met het Europese landbouwbeleid. Zoals u wellicht weet, het huidige beleid loopt dan af. Als stip op de horizon is afgesproken dat de hectaretoeslagen in alle landen van de EU ooit hetzelfde moeten worden. Gegeven de grote verschillen in levensstandaard en grondprijzen is dat een nogal merkwaardig streven. Dus die stip neem ik met een korrel zout. Los daarvan, ik heb al vaak gezegd dat een hectaretoeslag die vooraf en over een lange periode bekend is, als enig effect heeft dat de grondprijzen stijgen. Opvolgers betalen vooraf een hogere prijs, om die vervolgens met de hectaretoeslag terug te verdienen. Aan de andere kant, voor veel boeren in binnen- en buitenland is de toeslag een mooie bijdrage in de liquiditeit, die ze liever niet missen. En als je voor de toeslag betaald hebt, in de vorm van een hogere grondprijs, wil je die ook ontvangen. Kortom, afschaffen, gelijktrekken, of bij het oude laten, wie het weet mag het zeggen.

De grenzen van landbouwbeleid

Een ander heikel punt in het toekomstige landbouwbeleid is dat er van alles aan de hand is in voedselland, dat niet altijd direct met de primaire landbouw te maken heeft. Het gaat dan bijvoorbeeld om het bestrijden van obesitas (overgewicht bij mensen), en om het transport van voedingsmiddelen. Zaken die misschien geregeld moeten, maar het is de vraag of dat in een landbouwbeleid moet. Dus, een breed of een smal landbouwbeleid, wie het weet mag het zeggen.

Ik zeg er meteen bij dat ik niet beloof alles over te nemen. Dat zal waarschijnlijk niet eens kunnen, want u bent het meestal onderling niet helemaal eens. Maar goede ideeën en redeneringen zijn altijd welkom, en kunnen tot een stevig advies leiden.