Veel fritesaardappelen op contract? Nee!

Veel fritesaardappelen op contract telen is niet de oplossing; blijf baas over eigen aardappelen, schrijft blogger Mat Smeets. Want de aardappelteler kan amper het hoofd boven water houden, terwijl de verwerkers een topjaar achter de rug heeft.

Binnenkort komen de fritesfabrieken weer met hun nieuwe contractprijzen voor de dag. Wat hebben we geleerd van afgelopen jaar? Hoe kunnen we het dit jaar slimmer aanpakken? Moeten we nog ergens rekening mee houden en wat kunnen we nog verwachten?

Te lage contractprijs fritesaardappelen

Afgelopen jaar was de contractprijs te laag. Deze lag voor de Fontane af land ongeveer op 8 tot 8,5 euro­cent per kilo 40 mm opwaarts. Vele aardappelpercelen zijn wel vier tot vijf keer beregend en de opbrengst lag bij deze percelen meestal 5 tot 10 ton onder het vijfjarig gemiddelde. Ook kwaliteitsproblemen kwamen bij oogst 2015 meer voor dan normaal. Te denken valt aan glazigheid, doorwas, holle aardappelen, te laag onderwatergewicht en rotte aardappelen door de nattigheid later in het seizoen.

Sommige percelen waren ook te fijn gegroeid. Ook alternaria blijkt een steeds groter probleem. De krappe bemestingsnormen op de zuidelijke zandgronden spelen alternaria extra in de kaart. Met al deze problemen kom je met deze contractprijs dit jaar niet uit. Het risico is te groot en de beloning is te karig.

Topjaar voor aardappelverwerkende industrie

Toch heeft de aardappelverwerkende industrie afgelopen jaar een topjaar gehad. Vele fritesver­werkers hebben niet stilgezeten. De meeste hebben hun fritesproductie fors opgeschroefd en sommige hebben er een of meerdere friteslijnen bijgebouwd. Dus de honger naar aardappelen is groter geworden!

Fritesfabrieken hongeren naar aardappelen, kans voor telers

Menige fritesfabriek is dan ook op zoek naar extra grondstof (aardappelen). Voor vele telers biedt dit een extra kans om een nieuwe dan wel een extra afnemer erbij te nemen. Op twee benen sta je sterker dan op één been.

Aardappelteler spartelt, fritesfabrieken hadden topjaar

De producent kan amper zijn hoofd boven water houden en de verwerker heeft een topjaar achter de rug. Dat klopt niet. En toch hebben beide partijen elkaar nodig. Vele kleiboeren zouden er het bijltje bij willen neergooien wat betreft de teelt van fritesaardappelen. Zal er al een belletje bij de fritesindustrie gaan rinkelen en komen ze de telers in 2016 met een betere contractprijs tegemoet of laten ze het op zijn beloop en proberen ze telers verder uit te mergelen!

Veel op contract telen is niet de oplossing

Ook wij telers moeten ons beraden. Veel op contract is niet de oplossing. Blijf baas over je eigen aardappelen, dus teken niet blindelings een poolcontract en een meelevercontract van de overkilo’s. Wij moeten zorgen dat er een vrijemarktwerking blijft bestaan. Dat de industrie actief blijft zoeken naar vrije aardappelen op de vrije markt. Anders wordt het nooit wat met de dagprijs en valt de termijnmarkt tegen. Willen zij zich indekken tegen hoge prijzen dan dekken ze zich maar op de termijnmarkt in. Momenteel dekken ze zich met contracten in zodat ze bijna niets hoeven bij te kopen op de vrije markt. Dit leidt tot een negatieve stemming en lagere aardappelprijzen, en dit leidt weer tot lagere contractprijzen.