Brede basis voor gewasbescherming gevraagd

Regie over gewasbeschermingsonderzoek is weg bij het akkerbouwbedrijfsleven. Risico hiervan is dat alleen chemische gewasbescherming zich nog ontwikkelt.

De laatste decennia is veel kennis opgedaan om te komen tot gezonde gewassen. Na de Tweede Wereldoorlog deed chemische gewasbescherming zijn intrede. Nieuwe chemische middelen kwamen op de markt en toonden ongekende mogelijkheden om op een eenvoudige manier tot gezonde gewassen te komen.

Van alleen chemie naar geïntegreerde aanpak met pakket van maatregelen

Het enkelvoudige spoor van alleen chemische gewasbescherming kende ook negatieve kanten, zoals ongewenste milieueffecten, resistentie en effect op de volksgezondheid. De bewustwording daarvan ontstond in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Het idee destijds was om te komen tot een geïntegreerde gewasbeschermingsaanpak. Dat betekende meerdere maatregelen op het juiste moment inzetten om te komen tot een systematische aanpak.

Overheid en bedrijfsleven initieerden en ondersteunden destijds projecten als Meerjarenplan Gewasbescherming (MJP-G), Akkerbouw naar 2000 en Masterplan Phytophthora. Deze projecten hebben bijgedragen aan een betere en effectievere manier van gewasbescherming. Onafhankelijk onderzoek ontwikkelde de kennis over plant, teelt, ziekten en plagen. Deze kennis werd in genoemde projecten vertaald naar een toepassing in de praktijk. Weerstand bij akkerbouwers werd overwonnen en hun denkpatronen werden verbreed van alleen chemie naar een geïntegreerde aanpak met een pakket van maatregelen.

Regie voor onafhankelijk gewasbeschermingsonderzoek is nu weg bij akkerbouwbedrijfsleven

Op dit moment tekenen zich enkele ontwikkelingen af. De belangrijkste is dat ziekten en plagen zich blijven aanpassen aan hun omgeving. Hierbij worden resistenties opgebouwd en middelen zijn minder effectief. De noodzaak van onderzoek naar gewasbescherming blijft, zodat de telers de onafhankelijke kennis kunnen toepassen.

Echter, de regie voor gewasbeschermingsonderzoek is weg bij het akkerbouwbedrijfsleven. Dat komt door het wegvallen van collectieve financiering van onderzoeken. De overheid trekt zich steeds meer terug uit onderzoek. De redenering is dat als de akkerbouwpraktijk niet meebetaalt aan onderzoek, de overheid het belang ervan niet inziet.

Dit alles leidt ertoe dat bijna geen onafhankelijk breed gewasbeschermingsonderzoek meer plaatsvindt. Groot risico hiervan is dat alleen de chemische gewasbescherming nog wordt ontwikkeld. Zoals we al zagen voor de jaren tachtig van de vorige eeuw leidt dat tot ongewenste ontwikkelingen.

Pleiten voor onafhankelijk gewasbeschermingsonderzoek is noodzaak

Verbreding is pure noodzaak om te komen tot een gewasbescherming die goed is voor teelt, gewas, milieu en die bovendien maatschappelijk draagvlak geniet. Om dit te bereiken is onafhankelijk praktijkgericht onderzoek een voorwaarde. De telers moeten leidend zijn bij het onderzoek. Nieuwe platformen zijn nodig voor de financiering en de sturing van onafhankelijk gewasbeschermingsonderzoek. Snelheid om dat te organiseren is geboden, want anders gebeuren er ongelukken. Het eerste ongeluk is in de maak. Zie de dwaasheid rondom etiketbeperkingen van gewasbeschermingsmiddelen.