Aardappelprijs stijgt na kerst

Voor de meeste aardappeltelers was afgelopen groeiseizoen niet makkelijk. In april en mei was het koud en droog. In juni, juli en de eerste helft van augustus was het op de meeste plaatsen droog; veel telers waren druk met beregenen. Op het moment dat er regen kwam, viel op verschillende plaatsen veel te veel. Daar kampen boeren nu nog met de naweeën van de overvloedige neerslag; de partijen aardappelen zijn er moeilijk te bewaren.

Prijs valt tegen

Veel aardappeltelers hadden verwacht dat de prijs van af-landaardappelen momenteel hoger zou liggen. Belgapom betaalt echter slecht met 11 cent per kilo. Er klinken geluiden dat de nagroei van de late rassen erg goed is geweest. Maar dat is echt niet de enige reden waardoor de prijs nu tegenvalt.

Aardappelindustrie is te machtig

In de DCA-marktanalyse werd terecht opgemerkt dat de aardappelmarkt er geen is van vraag en aanbod. Maar dat vooral de vraag de prijs bepaalt? Ook al is het aanbod lager, dan heeft dit niet direct invloed op de prijs. In het verleden was dit wel zo.

De aardappelindustrie heeft al zo veel aardappelen vastgelegd dat ze grote periodes niet meer actief op de markt bezig is. Dat heeft direct gevolg voor de marktprijs. Gevaarlijk om te zeggen, maar de aardappelindustrie is momenteel te machtig. Haar invloed op de actuele prijs is momenteel te groot.

Columnist Mat Smeets, akkerbouwer in Maasbree (L.).

Jan Willem Schouten

Op volle toeren blijven draaien

Gelukkig heeft elk nadeel zijn voordeel, want door de lagere dagprijs en veel vaste lage contracten blijven veel markten geopend, ook de markten die bij hogere prijzen afhaken. De aardappelindus­trie kan dus op volle toeren blijven draaien.
Eigenlijk ziet het er voor de meeste vrije telers wel goed uit. De rendementen vallen tegen, dus de industrie heeft meer product nodig. De export van tafelaardappelen stijgt.

Kans op snelle prijsstijging groot

Ook in de meeste andere Europese landen is dit jaar sprake van een lagere opbrengst; sommige landen moeten aardappelen gaan invoeren. Er zijn nu minder vrije aardappelen. Dus als die landen aardappelen bijkopen bij vrije telers, is de kans op een snelle prijsstijging groot.

De industrie zal echter zo lang mogelijk niet actief zijn op de markt. Ze zal de prijs zo lang mogelijk op een lager niveau willen houden. Maar er komt een moment dat ze op de markt vrije aardappelen gaat bijkopen.

Goede zaak voor contracttelers

Insiders menen dat er pas na kerst een redelijke prijsstijging komt. Wellicht eerder; op het moment dat bijvoorbeeld de Belgische frietindustrie zich actief op de Nederlandse markt met aardappelen gaat bemoeien.

Dat zou ook voor contracttelers een goede zaak zijn. Zo rollen voor oogst 2016 tenminste hogere contractprijzen uit de hoed van de industrie. Hopelijk worden wel minder aardappelen op contract geteeld. Voor telers is het beter dat ook de Nederlandse aardappelindustrie actief is op de markt.