<em>Foto: Roel Dijkstra</em> AkkerbouwAchtergrond

Bayer-Monsanto deal een risico voor boeren

Bayer overweegt volgens diverse financiële media een bod van circa $40 miljard op Monsanto. Een samengaan van de twee bedrijven lijkt slecht voor boeren en tuinders.

Monsanto is al sinds vorig jaar op zoek naar een fusie- of overnamepartner. Daarvoor zijn meerdere redenen. Om te beginnen domineert het Amerikaanse concern de wereldwijde markt voor transgene zaden, maar staat in de gewasbeschermingsmarkt zwak. Monsanto leunt in deze markt al decennia zwaar op de omstreden herbicide Roundup.

Monsanto introduceerde glyfosaat in 1974 als eerste. Relevante patenten op het product vervielen in 1991 en 2000. Sindsdien is de concurrentie sterk toegenomen en zijn prijzen voor het product gekelderd. Monsanto wil dus de gewasbeschermingsportefeuille vergroten. Nu dit op eigen kracht al een tijdje niet lukt, wil het een overname doen.

Noodzaak tot overname

De noodzaak tot een overname wordt versterkt door de malaise op de graan- en oliezadenmarkt. Lage prijzen zetten druk op boereninkomens en daarmee druk op de prijzen van zaden en gewasbescherming. Ten slotte zien ontwikkelaars van zaden en gewasbescherming de kosten voor ontwikkeling en toelating van nieuwe producten toenemen.

Monsanto ving bot bij Syngenta, de grootste fabrikant van gewasbeschermingsmiddelen, die uiteindelijk in Chinese handen valt. Monsanto vestigde daarna het oog op Bayer CropScience en BASF, respectievelijk de nummers twee en drie met pesticiden. Bayer is ook een grote fabrikant van zaden waar BASF geen zaaigoed op de markt brengt.

Als Bayer een bod neerlegt op Monsanto, wordt de jager dus een prooi. Velen geloven dat Syngenta alleen in Chinese handen kon vallen door de eerder getoonde interesse van Monsanto, die beleggers onrustig maakte. Nu wordt juist de koers van Monsanto opgedreven, wat druk zet op de directie zich te laten overnemen voor een mooie premie.

Balans tussen farmaceutische activiteiten en landbouwproducten

In dat licht bezien zou het gerucht dat Bayer een overname van Monsanto onderzoekt ook in Bush-termen een ‘pre-emptive strike’ kunnen zijn. De druk komt nu in St. Louis te liggen. Als er een bod komt, zal de beurskoers zich hierop aanpassen. Als de Amerikanen dit afwijzen, wat niet onwaarschijnlijk lijkt gezien de bravoure waarmee het bedrijf zich in de markt presenteert, heeft men de aandeelhouders wat uit te leggen.

Als Bayer Monsanto oprecht wil overnemen, verschuift binnen het bedrijf de balans tussen farmaceutische activiteiten en de producten voor de landbouw. Eerder koos Bayer voor een spin-off van de ‘ouderwetse’ chemische producten die nu verder gaan als Covestro. De vraag wordt steeds opnieuw gesteld wat de meerwaarde is van een combinatie van landbouwchemie en medicijnen. Mogelijk is een samengaan met Monsanto opmaat naar een splitsing.

Het ontstaan van een landbouwgigant

De markt voor zaden en gewasbeschermingsmiddelen wordt al langer gedomineerd door een kleine groep van zes bedrijven, vaak aangeduid als de ‘Big Six’. Eerder maakten twee van hen, Dow en DuPont, bekend samen te gaan. De breed georiënteerde Amerikaanse chemiereuzen willen fuseren en daarna splitsen naar activiteit, waardoor een landbouwgigant ontstaat.

Monsanto en Bayer zijn in de markt de nummers twee en drie. Monsanto heeft ongeveer een kwart van de wereldwijde markt voor zaden in handen en Bayer controleert bijna een vijfde van de totale pesticidenmarkt. Een samengaan domineert niet alleen de zadenmarkt, maar samen hebben Monsanto en Bayer ook zowat een derde van de pesticidenmarkt in handen.

Meer macht naar overblijvende bedrijven

Het feit dat steeds minder bedrijven de markt voor zaden en pesticiden beheersen, kan voor boeren slecht uitpakken. De overblijvende bedrijven krijgen meer macht om te bepalen welke gewassen en pesticiden boeren kunnen gebruiken en welke prijs daarvoor moet gelden. Wanneer bedrijven fuseren, brengen ze zelf vaak in stelling samen meer R&D capaciteit in stelling te kunnen brengen, met dus in potentie betere producten tot gevolg.

De omzetten van de grote bedrijven in de agrochemie zijn echter al zo groot en individuele bedrijven zo sterk, dat dit voordeel beperkt lijkt. Nu brengen beide bedrijven al heel wat witte jassen in stelling om voor alle gewassen betere variëteiten en nieuwe producten voor gewasbescherming te vinden. Monsanto tekende vorig jaar voor een omzet van $15 miljard, bij de huidige wisselkoers €13,2 miljard. Bayer CropScience was goed voor €11,8 miljard.


Nieuwsbrief akkerbouw

Schrijf je in voor deze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van ontwikkelingen binnen akkerbouw.

  • Datumnotatie:MM slash DD slash JJJJ
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Beheer
WP Admin