'Er ligt een gifdeken over Nederland' AkkerbouwAchtergrond

‘Er ligt een gifdeken over Nederland’

Akkervogels zijn alleen te redden als de boeren veel minder gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, zegt hoogleraar Frank Berendse.

Herstel van de weidevogelstand lukt niet zonder verhoging van de grondwaterstand en een lagere bemesting. “Ondanks snelgroeiend wetenschappelijk bewijs is de overheid nog steeds niet bereid een einde te maken aan de gifdeken die over Nederland ligt”, zei Frank Berendse vandaag bij zijn afscheid als hoogleraar Natuurbeheer en Plantenecologie aan Wageningen Universiteit.

Soortensamenstelling

Berendse besteedde tijdens zijn veertigjarige carrière veel aandacht aan de soortensamenstelling van wilde plantengemeenschappen. De sleutel ligt volgens hem in het samenspel tussen plantensoorten en de interacties met de schimmels die hen belagen. “De sterke reactie van wortels op elkaar leidt tot een hoge mate van ruimtelijke zelforganisatie. Dat dempt de schommelingen in plantengemeenschappen, waardoor het risico dat een plantensoort verdwijnt veel kleiner wordt.”

Berendse hekelt in zijn afscheidsrede het huidige ammoniak- en bestrijdingsmiddelenbeleid. Het grootste probleem is de biologische verarming van het agrarische gebied. Landbouwgrond is van belang voor het voorbestaan van wilde planten en dieren, stelt hij. Landbouw beslaat 60% van het Nederlandse landoppervlak, tegen 12% echt natuurgebied. De dramatische verarming is volgens Berendse alleen op te lossen door drastische maatregelen. In de akkerbouwgebieden moet het gebruik van bestrijdingsmiddelen drastisch omlaag om akkervogels te redden. Herstel van weidevogels kan alleen met een hogere grondwaterstand en minder bemesting.

Natuurnetwerken

Berendse pleit voor samenhangende plannen per streek voor landbouw en natuur. “Dat kan het beste door het instellen van regionale natuurnetwerken, clusters van natuurgebieden inclusief het aangrenzende boerenland. Investeringen in agrarisch natuurbeheer, biologische landbouw en kleinschalige recreatie moeten zich dan concentreren binnen deze netwerken. De oppervlakte grond en water die gereserveerd wordt voor natuur, is de cruciale factor die bepaalt welke overlevingskansen wilde planten en dieren hebben. Recente berekeningen laten zien dat de benodigde oppervlakte wellicht veel groter is dan eerder werd gedacht.”

Beheer
WP Admin