NAV: akkerbouw draait op voor nitraatmaatregelen

Ook pleit de NAV ervoor dat in alle lidstaten op dezelfde manier het nitraatgehalte van het grondwater wordt gemeten.

Wat dat laatste betreft heeft Nederland een nadeel, zegt NAV-voorzitter Teun de Jong. “Nederland meet ondiep, dan vind je meer nitraat dan in de diepere waterlagen.”

Staatssecretaris Martijn van Dam meldt in een kamerbrief over het Zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn (2018-’21) zijn inzet voor het nitraatprogramma. De Jong is er op tegen dat Van Dam overschakelt van het huidige PW-getal op de PAE-methode. “Dat is een papieren berekening die het fosfaatgehalte in de grond te hoog berekent. Dan mijnen we de grond uit. Dat willen we niet.”

De Jong houdt vast aan equivalente bedrijfsspecifieke maatregelen voor het mestbeleid. “Een boer moet kunnen meten hoe het zit met het nitraat in het grondwater. Op basis daarvan moeten normen per bedrijf worden vastgesteld. Dan heb je ook geen generieke bouwplanvoorschriften nodig voor bepaalde gebieden. Dat de veehouderij de derogatie wil behouden is prima, maar dat mag niet ten koste gaan van alleen de plantaardige sector. Alle sectoren die het water belasten moeten een aandeel leveren, zoals industrie, huishoudens en riooloverstorten.”

NAV-voorzitter Teun de Jong. – Foto: Marten Sandburg

LTO-Akkerbouw ziet positieve punten in nitraatbrief Van Dam

Voorzitter Jaap van Wenum van LTO-Akkerbouw ziet positieve punten in de nitraatbrief van Van Dam. “De staatssecretaris biedt openingen dat meer aanvoer van fosfaat mogelijk is om de achteruitgang van de bodemvruchtbaarheid te keren. Ook is hij bereid te kijken naar bodemverbeteraars. Voor de telers in de regio’s waar de nitraatnorm wordt gehaald, biedt de brief aanknopingspunten.”

Van Wenum heeft kritiek op het idee van Van Dam om regels aan te scherpen in gebieden waar de nitraatnorm niet of net wel wordt gehaald. “In het zuidoosten wordt nu al 20% bemest onder het advies. Dat verder aanscherpen heeft geen zin. Dat het ministerie regels opstelt voor bouwplannen, gaat te ver. LTO ziet meer in het stimuleren van bepaalde teelten, bijvoorbeeld met een gewasderogatie. Dan mag je meer mest aanvoeren op gewassen die langer op het land staan of meer nutriënten opnemen. Ook kan de overheid de teelt van vanggewassen in de winter stimuleren, want dan is de uitspoeling het grootst. Dat zijn oplossingen die bijdragen aan het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en die ook de uitspoeling van nutriënten beperken. Dit soort oplossingen ontbreken in de brief.”

Actieprogramma Nitraatrichtlijn

Nederland moet van Brussel een Actieprogramma Nitraatrichtlijn opstellen, om aan te geven hoe het voldoet aan de eis dat één liter grondwater niet meer dan 50 milligram nitraat mag bevatten. Volgens Van Dam voldoet het zand- en lössgebied, met name in Noord-Brabant en Limburg, maar ook op een deel van de zandgronden elders in het land, niet of nauwelijks aan de norm. Van Dam constateert dat het grondwater onder bouwland op zandgrond en lössgrond veel meer nitraat bevat dan onder grasland. “Oorzaken daarvan zijn onder andere het relatief grote aandeel van uitspoelingsgevoelige teelten op bouwland, zoals mais, aardappelen en sommige vollegrondsgroenten. Ook is bouwland gedurende het jaar minder bedekt met een gewas.”

Van Dam overweegt om voor de nitraatgevoelige gebieden de gebruiksnormen verder te verlagen. Ook overweegt hij om regels op te leggen wat betreft teeltmaatregelen en gewasrotaties. “Dat betreft het bevorderen van de teelt van groenbemesters en vanggewassen en de toepassing van precisiebemesting. Ik bestudeer ook de optie om maatregelen in te zetten die een lagere intensiteit van teeltplannen in de akker- en tuinbouw bevorderen, waar dat kan bijdragen aan een betere waterkwaliteit.”