Bodemvruchtbaarheid gaat structureel achteruit - Foto: Van Assendelft Fotografie AkkerbouwAchtergrond

Bodemvruchtbaarheid gaat structureel achteruit

Door een negatieve mineralenbalans als gevolg van krappe gebruiksnormen lukt het akkerbouwers niet meer de bodemvruchtbaarheid op peil te houden.

Het gat tussen de afvoer van fosfaat met de gewassen en de hoeveelheid fosfaat die akkerbouwers binnen de huidige bemestingsregels mogen voeren wordt steeds groter. Dat blijkt uit een modelonderzoek uitgevoerd door coöperatie CZAV.

Onderzoek op Zeeuws akkerbouwbedrijf

Een akkerbouwbedrijf van 90 hectare met een doorsnee Zeeuws bouwplan met gemiddelde opbrengsten komt jaarlijks 1.291 kilo fosfaat tekort. Dat is ruim 18% oftewel 14 kilo per hectare. Het onderzoek is in samenwerking met Suiker Unie uitgevoerd door stagiair Christiaan Maljaars van Aeres Hogeschool. Voor het onderzoek heeft Maljaars drie referentiejaren genomen: 2000, 2010 en 2015. In 2000 werd op basis van de toen behaalde opbrengsten 67 kilo fosfaat per hectare afgevoerd, in 2010 was dat 72 kilo en in 2015 is 78 kilo fosfaat per hectare afgevoerd. Aan de andere kant zijn de aanvoernormen naar beneden bijgesteld tot 60 kilo bij neutrale Pw-waarden.

Steeds meer fosfaat uit kunstmest

Volgens CZAV-bemestingsspecialist Ton Hendrickx zien Zeeuwse telers de laatste paar jaar de Pw-getallen van hun percelen beneden de economisch optimale waarde dalen. De akkerbouwer komt daardoor in een negatieve spiraal terecht. Om bij lage Pw-getallen toch voldoende fosfaat voor de plant beschikbaar te hebben, moeten telers meer fosfaat uit kunstmest geven. Dat gaat dan weer ten koste van de hoeveelheid organische mest of bodemverbeteraars die aangevoerd kan worden. Daardoor raakt de organischestofbalans nog meer uit evenwicht. Het CZAV-onderzoek laat ook zien dat er ondanks groeiend gebruik van organische mest en de teelt van groenbemesters nog altijd 25% meer organische stof wordt afgebroken dan aangevoerd.

Gemiddeld stikstoftekort in Zeeland is 9 kilo per hectare

Het onderzoek toont eveneens aan dat er meer stikstof van de akkers met de gewassen wordt afgevoerd, dan binnen de normen kan worden aangevoerd. Gemiddeld in Zeeland bedraagt het tekort 9 kilo stikstof per hectare en dat is nog zonder de onvermijdbare verliezen.

De hoeveelheid stikstof die meer af- dan aangevoerd wordt, komt volgens Hendrickx uit de stikstofbuffer in de organische stof. Samen met de grotere fosfaatonttrekking zorgt dat voor een structurele achteruitgang van de bodemvruchtbaarheid. Over een paar jaar zal dat merkbaar opbrengst kosten.

Binnen huidige mestwetgeving heeft teler weinig ruimte

Telers hebben binnen de huidige mestwetgeving nog beperkte mogelijkheden daar wat aan te doen. Door rijenbemesting is nog iets ruimte te maken voor extra organische mest en in een Zeeuws bouwplan is nog wel ruimte voor extra groenbemesters. Ruimere gebruiksnormen en meer mogelijkheden om bodemverbeteraars in te zetten zijn volgens Hendrickx noodzakelijk om de bodemkwaliteit op peil te houden.

Lees meer over het stikstofbeleid

Beheer
WP Admin