Groente-afzet stimuleren met kwaliteit en niches

De sleutel tot een gezonde afzet is kwaliteit en niches waarin bijvoorbeeld smaak, gemak en gezondheid een centrale rol spelen. Dat stelt Robert Schilder, salesmanager bij Bejo Zaden. Dit alles komt ook terug in de programma’s van de open dagen die de zaadbedrijven volgende week houden.

Het opnieuw moeizame groeiseizoen en de Russische boycot van agrarische producten maken het telers van vollegrondsgroente niet makkelijk, maar een drama is het ook niet. Zo zijn de markten voor uien, peen en kool dankzij lagere opbrengstverwachtingen in Europa positief gestemd. Ook in Nederland wordt minder van een hectare gerooid dan gemiddeld, vooral in het Zuidwesten. Dat komt vooral door het koude en droge voorjaar. De natte nazomer staat een goed herstel in de weg.

Goede andere afzetbestemmingen

En de groenten mogen dan niet rechtstreeks naar Rusland worden geëxporteerd, er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Bovendien zijn er goede andere afzetbestemmingen en nieuwe afzetgebieden te vinden. Robert Schilder, salesmanager Benelux en Scandinavië bij Bejo Zaden, stelt in het verlengde hiervan: “Als Bejo-organisatie mogen we niet klagen. We hebben dit jaar een goed resultaat neergezet, ondanks de problemen in de sector. De afzet in Oost-Europa staat iets onder druk. Daar gaan telers voor een deel terug naar oude landrassen die in eerste instantie een goedkopere oplossingen bieden.”

Markten positief gestemd

Na een lastig seizoen 2014-2015 zijn de markten nu positief gestemd, merkt Schilder. “Peen is een vriendelijke markt. Er gaat veel weg; vooral B-peen, maar ook C/D-peen. Het saldo per hectare is nu al goed.”

Ook het plantuienseizoen verloopt, in tegenstelling tot vorig jaar, soepel. “Met goede prijzen. Daardoor zitten we nu op een afland prijsniveau van 15 cent per kilo. Vasthoudendheid bij telers is nu een gevaar. De exporteurs moeten aan het werk blijven om de exportstroom op gang te houden.”

De koolsector heeft na een aantal prijstechnisch moeilijke jaren ook een succes. Na een moeilijke start van het bewaarseizoen ging de prijs omhoog van een dramatische 8 naar een mooie 50 cent per kilo. “Ook in dit segment verdienen kooltelers dankzij doorgaande inzet van de handel gelukkig weer een goede boterham.”

Stabiel prijsniveau van biologische teelt

Schilder ziet regelmatig telers omschakelen naar de biologische teelt om van een fluctuerend naar een stabiel prijsniveau te gaan. “Kwaliteit is in het biologische segment nog belangrijker. En het is een vraagmarkt, wat natuurlijk leuker is voor een producent.”

Dat er meer telers omschakelen, is geen belemmering. “De consumptie groeit, dus dat gaat wel goed.”

Goede productkwaliteit zorgt voor regie over afzet

Marktwerking kan een vreemd fenomeen zijn. Overaanbod kan ertoe leiden dat de mooiste producten tot veevoer kunnen worden gereduceerd. Anderzijds kan krapte ervoor zorgen dat voor een matige kwaliteit de hoofdprijs wordt betaald. “Veel telers zijn voor een goed saldo gebaat hij veel kilo’s, maar de handel zoekt steeds meer naar kwaliteit.”

Schilder stelt: “Bovendien zorgt een goede productkwaliteit ervoor dat je zelf de regie houdt over je afzet. Als er iets aan jouw product mankeert, wordt je sterk beperkt in je afzetmogelijkheden en bepaalt de handel. Een ongunstige positie, die een teler kan voorkomen.”

De sleutel voor een gezonde afzet is te gaan voor kwaliteit. “Ervaring leert dat een hoge kwaliteit leidt tot een betere exportpositie, want je bouwt er markt mee op.”

10% minder zaaien met geprimed zaad

Om tot kwaliteit te komen, moet je goed, gezond uitgangsmateriaal hebben. Schilder benadrukt de voordelen van geprimed – voorgekiemd – zaad. “Dat is dit seizoen bewezen; geprimed zaad leidt tot een uniforme opkomst, zelfs onder koude omstandigheden. Een uniforme opkomst vergemakkelijkt het hele groeiseizoen; van onkruidbestrijding tot spuitmoment van kiemremming in uien tot oogst. En je hebt een mooier product. In de peensector vraagt de klant om een sigaar in een doosje.”

Geprimed zaad is duurder, maar er is minder van nodig. “Wij adviseren om 10 procent minder te zaaien, omdat de slagingskans van de zaden groter is.”

Priming als verzekeringspremie

Het gebruik van geprimed zaad neemt toe, ziet Schilder. “Grote vooraanstaande telers zien steeds meer de toegevoegde waarde van priming. Het is een soort verzekeringspremie.” De biologische sector loopt hierin voorop. Het gangbare segment loopt er vlot achteraan. Schilder neemt waar dat gangbaar steeds duurzamer wordt. “Meer aandacht voor de bodem zorgt ervoor dat je minder afhankelijk bent van externe omstandigheden zoals het weer. Een verduurzamingsproject als Stichting Veldleeuwerik past hier prachtig bij. Je moet je bewust zijn van je rentmeesterschap, de volgende generaties moeten ook nog goede producten kunnen telen op deze gronden.”

Financiële druk op bedrijven belemmert langetermijndenken

De klimaatsveranderingen vragen ook om alertheid bij grondgebruikers. Een weerbare grond met een goede afwatering is bijvoorbeeld beter bestand tegen extreme neerslag. “Vaak zie je dat waterschade steeds bij dezelfde boeren  voorkomt. Dat heeft met allerlei factoren te maken, zoals grondsoort en machinegebruik. Je kunt de situatie verbeteren door het bodemleven te activeren.”

De financiële druk op bedrijven, onder meer door hoge grondprijzen, belemmeren echter het langetermijndenken. “Maar kortetermijnpolitiek brengt risico’s met zich mee. Die moet je zoveel mogelijk willen uitsluiten.”

Schilder ziet dat het aantal deelnemers aan het project Veldleeuwerik groeit. Bejo Zaden is zelf ook aangesloten. “Ook wij moeten nadenken over de dingen die we doen en toekomstgericht werken.”

Als producent van uitgangsmateriaal moet je vooruit denken; wat vraagt de markt over tien, vijftien jaar? Want zo lang duurt het veredelingsproces in de groentesector. Smaak en gemak zijn belangrijke aspecten voor nu en de toekomst.