Zoektocht naar dé ontsmettingsmethode

Om in pootaardappelen besmettingskansen te minimaliseren wast maatschap Ceelaert niet alleen hun kisten maar ontsmetten ze deze ook.

Een kleine drie weken in de zomer is maatschap Ceelaert druk met het wassen van pootgoedkisten. Wassen van de houten kisten alleen is volgens Hubert Ceelaert niet voldoende om het risico op overbrengen van ziekten zoals ringrot of bruinrot helemaal uit te sluiten. Daarom zoekt de teler een manier om de kisten goed, eenvoudig en zonder dat er residuen achterblijven te ontsmetten.

Desinfectiemiddel Nontox

Chemisch ontsmetten heeft niet de voorkeur omdat de maatschap biologisch pootgoed op het bedrijf opslaat en verwerkt. Bovendien moet het waswater dan apart opgevangen en gereinigd worden. In zijn zoektocht naar een desinfectiemiddel kwam Ceelaert het product Nontox tegen dat onder andere gebruikt wordt voor het desinfecteren van veestallen en voldoet aan de Skal-voorwaarden. Nontox wordt gemaakt door middel van elektrolyse van water met zout. De maatschap produceert dat zelf met een machine van Watter. Het apparaat is aangesloten op water en op stroom, het enige wat toegevoegd wordt is onthardingszout.

Zelf monsteren

Het eerste jaar had Ceelaert het apparaat op proef om te kijken of het middel effectief is op houten aardappelkisten en of het praktisch is toe te passen. Om zelf metingen te kunnen doen, investeerde Ceelaert in testapparatuur zoals een broedstoof en voedingsbodems. Na een wasbaktest was de teler direct overtuigd van de kracht van het middel. Een monster genomen voor het reinigen groeide helemaal vol met bacteriën en schimmels, na reinigen met Nontox zat er niets meer op. TNO-onderzoek bevestigde de effectiviteit op bacteriën, schimmels en virussen.

Houten aardappelkisten apart ontsmetten

Effectief steriliseren van de houten aardappelkisten bleek echter minder eenvoudig. Alleen reinigen met Nontox toegevoegd aan het reinigingswater is niet voldoende. Daarom is er voor gekozen om apart te ontsmetten.

Eerst schoonmaken

Voor het reinigen van de kisten koos de maatschap voor een vrij eenvoudige kistenwasser die weinig water gebruikt. Dat laatste was voor Ceelaert belangrijk om geen vervuild water te hoeven lozen op de kavelsloot. Het waswater wordt nu via de houtsingel, waar de meegekomen grond kan bezinken, afgevoerd naar een afgedamd slootje langs de weg. Het waterschap neemt een monster om de waterkwaliteit te bepalen.

Reinigen en spoelen met dubbele wasser

Een hogedrukreiniger voedt de dubbele wasser, aangestuurd door een regelkast. De kisten staan op de kop op een sproeier waarvan de straal ronddraait en op en neer beweegt. Het programma is zo ingesteld dat de straal in 1,5 minuut twee keer overal in de kist is geweest. Rondom de kist zit een ringleiding met sproeiers die de kist aan de buitenkant afspoelen. Het spoelen gaat iets langer door dan het reinigen. Het proces duurt drie minuten en dan schakelt de reiniger automatisch over op de volgende kist. De heftruckchauffeur heeft dan precies drie minuten om de kisten te wisselen.

Ook Nontox door waswater

Hoewel bacteriën juist bij hogere temperaturen snel vermeerderen, kiest Ceelaert voor gebruik van warm water om zo effectief mogelijk te reinigen. Om ziekteverwekkers toch geen kans te geven voegt de teler ook Nontox aan het waswater toe. Dat gebeurt via het aanzuigslanggetje van de hogedrukreiniger waarmee normaal een ontvetter of shampoo meegezogen wordt.

De hoeveelheid Nontox die de reiniger meezoog, vond Ceelaert aanvankelijk te weinig. Om er meer middel door te krijgen, zette hij het voorraadvat hoog weg zodat de zwaartekracht meehelpt. Het streven is 5 procent Nontox aan het waswater toe te voegen.

100 kisten per dag

Op deze manier kunnen zo’n 100 kisten per dag gewassen worden, één man heeft daar een dagtaak aan. Een tweede man moet er dan wel voor zorgen dat de vuile kisten klaarstaan en de schone weer weggezet worden. De opzet is om de 1.200 kisten in een doorlopend proces in porties van 100 eerst schoon te maken, de volgende dag te ontsmetten en dan weer terug in de opslag te zetten.

20 uur ontsmetten

Ceelaert is ervan overtuigd dat de kisten droog moeten zijn om goed te kunnen ontsmetten omdat het middel dan beter in het hout van de kisten trekt. Na het reinigen blijven ze nog een dag buiten staan om te drogen.

Voor het ontsmetten heeft de maatschap een ruimte voor 100 kisten voor de droogwand afgeschermd met zeil. Met een vernevelaar van Frans Veugen vernevelen ze in deze ruimte ongeveer 65 liter Nontox in 20 uur. Ieder kwartier vernevelt de machine drie minuten, en door continu intern te ventileren komt het middel overal in de kisten. De methode is nog niet af, door overal in het proces monsters van de kisten te nemen blijven ze zoeken naar een verdere optimalisatie.