Derogatie bemoeilijkt hogere N-norm in gerst

De biersector wil een hogere N-gebruiksnorm voor zomergerst. Omdat de derogatie voor de melkveehouderij moeizaam is binnen gesleept, is het onwaarschijnlijk dat de overheid daarmee instemt.

Brouwgerst bevat vaak te weinig eiwit. Dan is het ongeschikt om mout van te maken, een grondstof voor de bierbrouwers. De branche-organisatie Nibem gaat daarom bij de politiek lobbyen voor een hogere stikstofgebruiksnorm voor zomergerst. Een ruimere stikstofgift verhoogt het eiwitgehalte in gerst.

Het is de akkerbouw in het verleden wel eens gelukt de overheid te overtuigen een gebruiksnorm te verhogen. In 2010 stelde de toenmalige landbouwminister Gerda Verburg de N-gebruiksnorm voor zaaiuien in het vierde actieprogramma nitraatrichtlijn (2010-2013) op 120 kilo N per hectare. Het bemestingsadvies is 170 kilo N per hectare. De akkerbouw stond op de achterste benen. Verburg verhoogde de norm voor zaaiuien uiteindelijk naar 145 kilo N.

De overheid stelt in het Vijfde Actieprogramma Nitraatrichtlijn (2014-2017) de gebruiksnorm voor zomergerst op 80 kilo stikstof per hectare. In de praktijk blijkt dat brouwgerst vaak te weinig eiwit bevat. Onderzoek van het Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO-WUR) wijst uit dat soms 80 procent van de zomergerst een eiwitgehalte onder de 10 procent heeft. Vooral op de kleigrond in het zuidwesten worden vaak maar eiwitgehaltes van 8,5 tot 9,5 procent gerealiseerd. Mouterijen willen een eiwitgehalte van 10 tot 11 procent in de brouwgerst. Volgens PPO moet een teler minimaal 100 kilo N kunnen strooien om een goed eiwitgehalte en ook nog een acceptabele hectareopbrengst te realiseren.

Het probleem is echter dat de overheid een derogatie moest binnen halen voor de melkveehouderijsector. De staatssecretaris van Economische Zaken Sharon Dijksma gaf aan dat de onderhandelingen daarover in Brussel zeer moeizaam verliepen. Dijksma zal daarom terughoudend zijn extra N-gebruiksruimte te geven aan zomergerst, een akkerbouwgewas dat in tien jaar tijd bijna is gehalveerd naar 25.000 hectare.

De overheid bepaalt in het actieprogramma stikstofgebruiksnormen per gewas. Op basis van het bouwplan heeft de akkerbouwer daardoor een bepaalde gebruiksruimte voor zijn hele bedrijf. Hij mag echter zelf weten hoe hij de gebruiksruimte verdeelt over zijn gewassen. Akkerbouwers gebruiken de stikstof in eerste instantie in de gewassen met een hoog saldo. Als de mouterijen dus een hoger eiwitgehalte willen in brouwgerst dat in Nederland is geteeld, zit er niks anders op dan meer te betalen.