Daling suikerprijs lastig voor Cosun

De financiële opbrengst per hectare suikerbieten was nog nooit zo hoog, dankzij de dure suiker. Suiker wordt goedkoper. Dat drukt de resultaten van Cosun.

Cosun laat over 2013 opnieuw fraaie jaarcijfers zien. Maar er komen lastige jaren aan voor de bietentelerscoöperatie. De suikerprijs daalt. Dat drukt hard op het resultaat van Suiker Unie, de belangrijkste pijler onder Cosun. En in september 2017 vervalt de suikermarkt-ordening. Dan moeten de Europese suikerproducenten concurreren op de wereldmarkt met goedkope Braziliaanse suiker.

Het verschil in kostprijs is nu nog aanzienlijk, zegt voorzitter Jos van Campen van de raad van beheer. “De gemiddelde kostprijs ligt in Brazilië op 18 tot 23 dollarcent per pound suiker, geleverd in de haven van Santos. In de EU is de kostprijs gemiddeld 28 tot 30 dollarcent per pound.”

Suiker Unie doet het beter dan het Europese gemiddelde, stelt Van Campen. “We hebben de meest efficiënte suikerfabrieken van Europa. Maar we zitten nog niet bij de Braziliaanse kostprijs.”

Het wegvallen van de suikermarktordening heeft nog een gevolg voor Cosun. In 2017 vervalt ook de quotering van isoglucose. Deze zoetstof wordt gemaakt van tarwe en mais en concurreert met suiker. De Europese Commissie verwacht dat de productie van isoglucose tussen 2016 en 2023 verdrievoudigt naar 2,4 miljoen ton. De vraag stijgt in hetzelfde tempo. Terwijl de suikerconsumptie juist daalt van zo’n 18 miljoen ton nu naar 17 miljoen ton in 2023.

Innovaties

Om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden, blijft Cosun de nadruk leggen op innovaties en kostprijsbeheersing. Innovaties zijn goed mogelijk bij het verder vergroenen van de economie. Daarom heeft Cosun een nieuw dochterbedrijf opgericht: Biobased Products. Om de productiecapaciteit te vergroten en de efficiëntie te verbeteren, investeerde Cosun volgens Van Campen de laatste twee jaar 280 miljoen euro. “Voor de komende drie jaar trekken we daar nog eens 400 miljoen euro voor uit.”

De investeringen zijn hard nodig. Want Cosun heeft een ambitieus doel. In 2021 moet de omzet ten opzichte van 2011 zijn verdubbeld. In 2011 lag de omzet op 1.766 miljoen euro. In 2021 moet dat 3.500 miljoen euro zijn. Om deze stip aan de horizon te bereiken moet de omzet ieder jaar met 177 miljoen euro groeien.

Het eerste jaar is dat gelukt. In 2012 steeg de omzet weliswaar met 169 miljoen euro ten opzichte van 2011, net onder het streefcijfer. Maar in 2011 verkocht Cosun de dochterbedrijven Nedalco (alcohol) en Unifine Food & Bake Ingredients. Als de verkochte bedrijven buiten beschouwing worden gelaten, realiseerde Cosun in 2011 een omzet van 1.678 miljoen euro. Zo bezien steeg de omzet in 2012 met 267 miljoen euro. Dat was een flinke eerste stap op weg naar die stip aan de horizon. Ook het tweede jaar draagt daar flink aan bij. De omzet over 2013 groeide met 221 miljoen euro ten opzichte van 2012, veel meer dan nodig is om het doel te bereiken.

Net als in 2012 bofte Cosun ook vorig jaar met de hoge suikerprijzen in de EU. Daardoor kon Suiker Unie opnieuw uitstekend produceren. De bietenverwerker draagt voor 48 procent bij in de omzet. Directievoorzitter Robert Smith wil niet zeggen hoe groot de bijdrage van Suiker Unie is aan het netto-resultaat. “Maar dat ligt beduidend hoger dan die 48 procent”, zei Smith bij de presentatie van de jaarcijfers.

Omdat Suiker Unie zo’n groot stempel drukt op het resultaat van Cosun, moeten de leden rekening houden met een daling van de bietenprijs voor oogst 2014. De suikerprijs daalt hard. En dat gaat Suiker Unie merken. De suikerprijs op de Europese voedingsmarkt piekte in januari 2013 op bijna 750 euro per ton. In de december lag de gemiddelde prijs op 627 euro. De verwachting is dat de suikerprijs dit jaar verder daalt, omdat de wereld voor het derde achtereenvolgende seizoen een overschot produceert. Suiker Unie had veel suiker van campagne 2013/2014 in een vroeg stadium verkocht, en profiteerde toen nog van de hoge prijs. De inkomsten uit de suiker nemen dit jaar sterk af. De andere dochterbedrijven Aviko (aardappelen), Sensus (cichorei), SVZ (groente- en fruitconcentraten) en Duynie (voer en zetmeel) moeten veel beter presteren om dat te compenseren.

Duurzaamheid

Cosun zet daarom sterk in op het verbeteren van de efficiëntie. Dat gebeurt niet alleen in de fabrieken. Ook bij de telers is winst te halen. De bietenteelt kan nog efficiënter, stelt Van Campen. “Er is al veel bereikt. In 1985 produceerde Nederland bijna 1 miljoen ton suiker van 125.000 hectare bieten. Nu wordt die hoeveelheid geproduceerd op 73.000 hectare. Het einde van die stijging is nog niet bereikt. Dat draagt bij aan een verdere daling van de kostprijs.”

Wat Cosun ook meehelpt in de concurrentiestrijd, is dat de productie van suiker elders in de wereld duurder wordt. Daar stijgen de kosten voor energie en arbeid vanwege de toegenomen welvaart, vooral in Brazilië, India, China en Thailand. En de Braziliaanse telers mogen het suikerriet niet meer afbranden, wat ze voorheen veel kosten bespaarde.

Wat Cosun op de langere termijn ook in de kaart speelt, is dat de suikerproductie in de wereld gaat dalen. Analisten verwachten volgend seizoen 2014/2015 nog een klein suikeroverschot of zelfs een balans tussen vraag en aanbod. Daarna verandert het overschot op de suikermarkt in een tekort. In veel landen is het voor akkerbouwers niet meer rendabel suikerriet te planten, vanwege de sterk gedaalde suikerprijs. Dat kan een opwaartse druk geven op de suikerprijs, en dus op het resultaat van Suiker Unie. Ook al vervalt de Europese quotering van suiker en isoglucose en zitten de suikerprijzen in een dip, voor de langere termijn blijft die stip aan de horizon haalbaar voor Cosun.

Recordomzet

In 2013 realiseerde coöperatie Cosun een recordomzet van 2.166 miljoen euro. Dat is 11 procent meer dan in 2012. Het netto-resultaat steeg 1 procent naar 139 miljoen euro. Cosun kreeg vorig jaar 20 miljoen euro van Brussel, omdat de Europese suikersector tussen 2001 en 2005 te veel exportheffing betaalde. Cosun ontving 13 miljoen euro vergoeding en 7 miljoen euro rente. Zonder deze financiële meevaller daalde het netto-resultaat ruim 4 procent naar 132 miljoen euro, na het verrekenen van de belastingen.

Dankzij het goede resultaat van Cosun, brachten de bieten nog nooit zo veel geld op. Omgerekend ontving een bietenteler voor oogst 2013 gemiddeld 4.917 euro per hectare. Dat is 46 euro meer dan het jaar daarvoor.

De bietenprijs daalde met € 1,54 naar € 67,26 per ton quotumbieten. De gemiddelde financiële opbrengst per hectare steeg toch, omdat 5 procent van de surplusbieten zijn afgerekend tegen de quotumprijs. Voor de overige surplusbieten betaalde Cosun gemiddeld € 31,84 per ton. Dat was € 31,39 voor de surplusbieten van oogst 2012.